...

Блогт тэмдэглэлийн дэвтэрээс илүү бас нэг зүйл байгаа нь бичилгүй хаялаа гээд тоос дардаггүй юм байна. Зав нь таараад дур нь хүрвэл үргэлжлүүлээд бичих үе ирнэ биз дээ. Блогт хорхойтож явахдаа үйл явдал бүрийг бичмээр санагддаг байж билээ. Бодлынхоо тэмдэглэлийг үргэлжлүүлнэ л дээ, орхихгүй.

Сураг ажиг

Хэдэн жилийн өмнөөс дуулдаж эхэлсэн нэгэн сонирхол татаад буй кино прожект бол Вулф Тотем юм. Ийм нэртэй Хятадын зохиолчийн бичсэн ном дээр үндэслэн хийх бөгөөд номны талаар дуулаагүй байгаа бол товчхондоо 1966-76 оны хооронд болсон Хятадын соёлын хувьсгалын үед нэгэн Хан оюутан бослогод оролцсон тул Өвөр Монголын тал нутагт "цөлөгдөнө". Тэрээр малчин айлд туслахаар хамт амьдрах бөгөөд тэнд байх хугацаандаа монгол хүмүүс байгаль орчинтойгоо хэрхэн зохицож амьдардгийг Хан хүний үүднээс сониучирхан судлах бөгөөд, зохиолын гол баатар болох тал хээрийн чонон сүрэг, чонын амьдрах арга ухааны талаар малчдаас суралцаж мэднэ. Хэдийгээр чоно малчдын хотонд байнга ирж хоньруу дайрах ч малчид үүнийг байгалийн жам ёсны зүйл хэмээн хүлээн авч тэр ч бүү хэл чоныг тахин шүтдэг нь сонин санагдсан байх. Ингээд хэдэн жилийн дараа Хятадын засгийн газрын бодлогын дагуу тал нутгийн малчдыг хүчээр суурин амьдралтай болгож, бэлчээрийг тариалангийн талбай болгож, чоныг устгах компанид ажил зохион байгуулна. Хан нөхөр энэ бүгдийн эсрэг хэдэн нөхдийн хамт эсэргүүцэж байсан хэдий ч болдог юм болдгоороо л болов. Эцэст нь байгалийн тэнцэрт байдал алдагдсан учир өнөөгийн цөлжилтөнд нөлөөлжээ гэдгийг хэлэхийг зорьсон болтой. Энэхүү номны дотооддоо алдартай болсоны нэг гол учир нь тэрээр Хан үндэстэн хэдий ч номоороо дамжуулж нутаг нэгтнүүдээ, ялангуча төр засгаа нилээн шүүмжилж бичсэнд оршино. Ерөөсөө л Хан хүн бол хонь шиг, Монгол хүн бол чоно шиг гээд шулуухан хэлчихсэн. Ингэснээрээ тэр Хан хүмүүсийг доромжлох гээгүй харин ч чоно шиг болцгооя гэж уриалж бичсэн ном гэж би хувьдаа бодсон. Тийм ч учраас Хятадын бизнесийн салбарынханы дунд хурдтай тархаж "чоно шиг удирдах стратеги", "чоно менежмент" зэргийг бий болгоход хүргэсэн байх. Орчин үеийн Хятадууд овсгоотой л юм. Хэрвээ хориод жилийн өмнө тэр энэ номоо хэвлүүлсэн бол яаж хүлээж авах байсан бол?
Харин гадаадад буюу барууныханд үнэлэгдэж буй нэг зүйл нь экологийн тэнцвэрт байдлыг алдагдуулж байгааг хүчтэй шүүмжилсэн байдал нь. Одоо цагт байгалийн дулаарал, экологийн тэнцвэр, амьтадын эрх зэрэг хүрээний асуудлууд л тэдний нэн тэргүүний сонирхолд байдгаас хойш аргагүй байх. Ямартаа ч энэ номоор хэрхэн кино бий болохыг чих тавин хүлээж сууна.

Энэхүү ном дээр (албан бусаар, өврийн улаан номны дараа орохоор их хэвлэгдсэн юм гэсэн базарваань) үндэслэн хийх киног Францын нэрт найруулагч Жан Жак Аннауд найруулахаар болжээ. Уг нь жилийн өмнө Peter Jackson (Tolkien-ий гурвал зохиолыг амьлуулагч) кино хийх эрхийг худалдаж авсан гэж байсан боловч эцэстээ Франц найруулагч дээр буусан болтой. Би хувьдаа тэр нь ч дээр гэж бодож байна. Нэгдүгээрт, Peter Jackson бол CGI-аар жонглёрддог хүн, удаан үйл явдалтай, хөдөө тал нутгийн эгэл жирийн амьдралыг харуулсан ийм зохиолыг арван минут тутам сүрэг чоно-хоттой хоньруу дайрч байгаа эсвэл бүлэг анчид-сүрэг чоно авлаж байгаа байдлаар маш олон эффект оруулаад л ... мэдээж чоно нь жирийнх биш байна, магадгүй хоёр дахин том биетэй, соёотой. Эсвэл бүр шал өөр төрлийн гол дүрүүд нэмэгдэж оруулах байх. Кинг Конг-ийг яаалаа даа мань эр, динозавр гараад ирэхэд би лав гайхаагүй. Товчхондоо бол энэ ном бол түүний масс-д зориулж хийдэг genre биш. Харин нөгөө талаас, найруулагч Annaud бол амьтадтай кино хэд хэдийг хийсэн (жинхэнэ амьтад буюу The Bear болон Two Brothers: барын бамбарын талаар), мөн алдарт "Төвдөд өнгөрүүлсэн долоон жил" киног найруулсан найруулагч. Түүгээрээ ч Хятадын засгийн газартай шөргөөцөлдөөд авсан хүн. Тийм ч учраас ямар нэг улс төрийн зорилгогүйгээр зүгээр л хүн болон байгаль амьтадтай харилцах харилцааг байгаагаар нь ямар нэг илүү дутуу зүйлгүйгээр кино зохиол болгож чадах байх. Тэртэй тэргүй Хятадын нутаг дэвсгэр дээр хийх кино яаж ч хичээгээд хятадуудыг муулж чадахгүй. Бидэнд ч бас тийм зүйл хэрэггүй.
Сураг дуулахнээ кинонд тоглуулах чоноо жил гаран хугацаанд дасгалжуулж байгаа гэсэн.
Харин энэ ном болон кино бидэнд ямар байдлаар хэрэг болж байгаа/болох бол ...

Цаг хугацаа алтнаас үнэтэй

Самуэл Смайлсийн Өөртөө туслах ухаан
номыг уншаад төрсөн эргэцүүлэл, тэмдэглэл

Version №1
Зарим хүн мөнгийг байгаагийнх нь хирээр үрсэндээ араас нь харамсаж харагддагын учир бол мөнгө нь дууссаных юм...
Зарим хүн цагийг хайр гамгүй үрсэндээ харамсаж харагддаггүйн учир бол цаг нь дуусахад үхчихсэн байдгых юм...

Version №2
Мөнгийг байгаа хирээр нь үрээд дуусгасандаа харамсаж суугаа хүн цөөнгүй, Гэтэл цагийг хайр гамгүй үрсэндээ харамсаж байгаа хүн цөөн. Учир нь мөнгө дуусахад хүн нь үлддэг тул харамсаж буй. Харин цаг нь дуусахад хүн нь ч дууссан байдаг тул харамсаж суугаа хүн байдаггүй бололтой.

Цаг бол алт гэж зарим хүн ярьдаг, гэтэл цаг хугацаа алт мөнгөөс хавьгүй үнэтэй гэдгийг нотлох гэж оролдсон маань энээ.

Twitter-ын тухай яриа

man_mgl: suuliin ued twitter
man_mgl: gej neg yum garaad baina
man_mgl: ene er ni yu yum ve
Ganbaatar: aanhan
man_mgl: blogoos yugaaraa yalgaatai yum
Ganbaatar: microblogging geed bdag yum bilee
Ganbaatar: 140 temdegtend bagtaagaad blogdoj bga hereg
man_mgl: aan
man_mgl: blog deer bol tom bichleg
man_mgl: end bol
man_mgl: jijeg sajig sanaanuud
Ganbaatar: aanhaa
man_mgl: gej uu
man_mgl: zov zov
man_mgl: tegeheer chinii twitter-eer bi orj harlaa
man_mgl: hehe
man_mgl: chinii bichleg ali yum ve
Ganbaatar: tsuuhun ugtei bailaa geed jijig sana gej bolohgui
man_mgl: comment-uud ni ali ni yum ve
Ganbaatar: no comment
man_mgl: tiim l dee
Ganbaatar: dan minii bichleg
man_mgl: hehe
Ganbaatar: follower
man_mgl: @demberel
Ganbaatar: following gej 2 oilgolt bii
man_mgl: @ochko
man_mgl: gesen baina daa
Ganbaatar: bi tedend handaj bichleg hiisen hereg
man_mgl: twitter chin
man_mgl: eroosoo l neg yum baina sh dee
man_mgl: humuus ene tendees l bicheed baina gesen ug yum baina
man_mgl: gej oilgoloo
man_mgl: ain
Ganbaatar: 35 following gej bgaa biz?
man_mgl: tiim baian
Ganbaatar: ter deer daraad harahaar minii unshdag twitter-chid bgaa
Ganbaatar: 67 followers geed bga biz?
Ganbaatar: ter ni namaig unshdag twitterchid
man_mgl: aan
Ganbaatar: 73 gedeg ni minii bichsen tweet-uud
Ganbaatar: iim suljee uusgeed
Ganbaatar: bichsen zuilsee unshaad
Ganbaatar: @ gej bgad hariulj bicheed bdag ed dee
Ganbaatar: nadaas ugsuuleed elbegdorj hurtel zunduu mongolchuud bga
Ganbaatar: sonirhooroi

---

http://twitter.com/ganbaatar

Нэр - Утга санаагаа илэрхийлэх нь

Аливаа нэг асуудлыг нэрлэх нь тухайн асуудлын утга санаатай адил чухал юм. Буруу нэрлэгдсэн асуудал бүр араасаа тайлбар дагуулж ойлгох явцыг хүндрүүлнэ. SW хөгжүүлэхэд анхаарч байх чухал ойлголт бол хамгийн бага зардлаар хамгийн өндөр чанартай бүтээгдэхүүн хийх тухай юм гэж би өмнөх бичлэгтээ оруулсан билээ. Тэгвэл SW процест маш чухлаар нөлөөлдөг боловч бид төдийлөн анзаардаггүй, анзаарсанч ач холбогдол бага өгдөг нэг алдаа бол буруу нэрлэгээ юм. Буруу нэрлэгдсэн асуудал нь чанарт ч тэр, зардалд ч тэр сөрөг нөлөө үзүүлдэг. Жишээлбэл системийн шинжилгээ хийхдээ оновчтой бус нэрлэгдсэн нэг асуудал дараа дараагийн үе шат болгонд нэмэлт тайлбар шаардаж цаг хүч барах болно. Тайлбар шаардалгүй цааш үргэлжилбэл ноцтой алдаанд ч хүрч бүтээгдэхүүний чанар мууддаг, гүйцэтгэлийн хугацаа сунадаг.
Оновчтой бус нэрлэгээ гэж бас нэг ойлголт байна, харахад нэр нь утгаа илэрхийлээд байгаа юм шиг хирнээ эргэлзээтэй санагдахаар, тийм нэрлэгээ олон таардаг. Мөн л SW хөгжүүлэлтэнд муу нөлөө үзүүлнэ. Програм бичигч нь Class-даа, Method-ууддаа, Хувьсагчиддаа шууд л санаанд орсон нэг нэрээ өгөөд програмаа түргэхэн бичиж дуусгахад анхаардаг. Гэтэл бичсэн програм нь жижиг биш төслийн code бол алдааны шалгалтанд орно, хожим хойно нэмэлт өргөтгөл хийхэд өөр хүн уншина, гүйцэтгэлийг нь сайжруулах шаардлага гарна гэх мэтээр олон удаа, олон хүн дамжин уншигддаг зүйл гэдгийг мартдаг. Иймд ердөө л оновчтой бус нэрлэгдсэн нэрнээс болж олон хүндрэл учирдаг гэдгийг ойлгож, шууд л санаанд буусан нэг нэрээ өгөх бус уг асуудлаа сайтар ойлгох, хийх гэж буй зүйлээ том зургаар нь харахыг хичээх хэрэгтэй.

Алхимич мөн Зэн-Буддизм хоёр номны талаар цухас

Пауло Коэло – Алхимич номын хэсгээс...
...”Би хааяа гомдоллодог бол яая гэхэв дээ, би чинь хүний зүрх учир тэгж болох шүү дээ. Бид цөмөөрөө хамгийн нандин мөрөөдөлдөө хүрэхээсээ эмээдэг биз дээ, яагаад гэвэл бид түүнийгээ давахгүй ч юм уу эсвэл хэрэгжүүлж чадахгүй хэмээн айдаг. Үүрд хагацаж байгаа дурлалт хосуудыг, аз жаргалтай өнгөрөөж болох асан атлаа тэгээгүй мөчүүдийг, олж болох байсан ч олоогүй, элсэнд үлдсэн эрдэнэс. Эдгээрийн тухай бодохоос л айдас хүрч хүмүүсийн зүрх бид шимширдэг юм. Яагаад гэвэл ийм тохиолдлуудад бид шаналдаг юм аа”.
Миний зүрх шаналахаасаа айж байна хэмээн нэгэн саргүй шөнө харанхуй тэнгэр өөд харан Алхимичид хэлэв.
Чи тэгвэл түүндээ шаналахаасаа айх нь шаналахаасаа дор байдаг юм гэж хэл. Мөрөөдлөө хайхаар замд гарч байгаа ганц ч зүрх шаналдаггүй юм, юу гэвэл тэр эрэл хайгуулын мөч бүр нь Бурхан хийгээд Өнө мөнхтэй учирч буй учрал мөн... Энэ бол энэ номны гайхалтай хэсгүүдийн нэг нь.

Юн Мао Ши хэмээх багш өдөр тутам зэнг баримтлах талаар:
Маш амархан. Анхны, гол зарчим бол “Бүү яар”. Та яарлаа гээд үр дүнд хүртэлээ улам л удах вий. Бас та залхуурсан мэт хойрго хөшүүн байж болохгүй. Бүхий л ажил чинь эгээ л хөгжимчин хүн ятгынхаа чавхдсын хөгийг тааруулж буй мэт байх ёстой. Хэт чанга хэт сул байж болохгүй.
Ингэсний эцэст та эргэцүүлэн бодох, шийдвэр гаргахад хөтөлж буй тэр зүйлээ л харж байх ёстой. Өдөр бүр цаг ямагт түүнээ харж бай. Хаанаас ийм эргэцүүлэл, шийдвэр гарч буйг олохыг хичээж зүрхнийхээ гүнд хүрч бай. Хэрвээ түүнийгээ хаанаас ч бай олоод харчих л юм бол, таны урьдын мэдэх эд юмс, байнга хийдэг ажил төрөл чинь аажмаар огт мэдэхгүй зүйл болон хувирах вий.
Таны ажил амар хялбар санагдаад л явчих юм бол та ажилдаа амжилт гаргахаа болино. Харин ажил тань сайн байгааг та мэдэрч байх юм бол, таны ажил хялбархан бүтнэ.
Г.Аюурзана – Зэн буддизм: Амьдралаас ангижрахуй номоос...

Ойрын үед дахин дахин уншиж буй хоёр номтой болоод байгаа, тэдгээрийнхээ дуртай хэсгүүдээс блог дээрээ орууллаа. Уншигч танд дээрх хоёр хэсэг ойлгомжгүй санагдаж болох л юм. Ялангуяа сүүлийн Зэнгийн тухай, бас номынх нь нэр зэрэг нь бүүр гайхахад ч хүргэж болно гэдгийг би мэдэж байна. Гэхдээ л надад Зэн буддизм гэх энэ урсгал их сонирхолтой санагдаад байгаа юм. Санамсаргүй тохиолдоор Аюурзаны ‘хар’ цувралын нэгийг авч уншсан маань гарцаагүй аз. Миний энэ бичлэг танд энэ номыг авах сэдэл төрүүлсэн бол Мишима Юкиогийн Алтан Сүмийг бас аваад уншаарай. Би дээхнэ бичиж байсан энэ бичлэг дээр Алтан сүм номонд гардаг коаны тухай гайхашран бичсэн минь бий.
Зэн нь Энэтхэгт үүсээд Хятад Японд их хүчтэй хөгжсөн буддын нэгэн том урсгал юм байна. Манайхан ч бас аглагт суугаад Даяан хийдэг лам нарын тухай түүх номоос уншиж дуулж байсан байх. Тэр бол Зэн юм. Хүн хорвоод мэндлэхдээ Буддагын гэгээн шинж чанартай төрдөг бөгөөд учир шалтгаанаар нөхцөлдсөн энэ хорвоод өсөж торних зуур энэ шинжээ гээдэг гэх үзэл бий. Буддын гол үзэл бол хүн бүр гэгээрэлд хүрч Будда болж болно гэх сургааль юм. Үүнд хүрэхийн тулд бага залуугаас бурханы номд шамдан суралцаж нэг насны амьдралаа түүнд зориулахыг номлодог урсгал байдаг, харин Зэн бол утга учир логик сэтгэлгээний хязгаараас давсан өвөрмөц парадоксууд болох коануудын тусламжтайгаар хүнийг шууд гэгээрэлд хүргэж болно хэмээн үздэг аж. Энэ утгаараа ямарваа нэгэн ном судрын ёсыг сахихгүй байх, тэрч бүү хэл бурхан шүтээн хийж тахихаас хүртэл татгалзаж гагцхүү багшаас шавьд уламжлан явсаар өдийг хүрсэн нь илүүтэй сонин.
Энэ чиглэлээр тэр чигээрээ замнаад явчихгүй ч гэсэн дорно дахины сэтгэлгээний бас нэгэн гоц сор хэлбэр болох Зэнгийн тухай мэдлэгтэй болсоноор амьдрал илүү үнэн гэрэл гэгээгээ цацруулахыг, илүү энгийн дуу авиагаараа эгшиглэхийг мэдрэх болноо.

Үг хэл яриа - Др. С.Молор-Эрдэнэ

Амралтын өдрүүдээр жоохон новшоо эмхлэх цэгцлэх ажил хийгээд... Тэгсэн нэг сонирхолтой артикл дээр үед хэвлээд авчихсан байсан нь гарч ирэхээр нь блог дээрээ оруулмаар санагдаад, тачигнатал нь шивчихлээ... Зохиогч нь Др. С.Молор-Эрдэнэ гэсэн байна. Тараах учиргүй зүйл биш шиг санагдаад зөвшөөрөл авалгүй блог дээрээ оруулчихлаа, олон хүнд мэдлэг болох тул нүглээсээ буян нь давах байх гээд бөх зүрх гаргав, өршөөнө байх гэж тунчиг найдаж байна...

Эхлэл
Хэлснийг болон ярьсныг ойлгох нь үнэхээрийн байгаа байдлыг ойлгоход шийдвэрлэх үүрэгтэй. Тодорхойлж хэлсэнийг болон түүнийг сэтгэлдээ төсөөлж байгаа хоёрын хооронд үнэндээ бодож ухаарах гол асуудал гарч ирдэг. Аливаа биетийг гаднах байдлаар нь дүрслэн үгчилж хэлэх шаардлагатай болдог. Хэрвээ тэр биет урьд өмнө үзэгдээгүй байх юм уу эсвэл бусад биеттэй адил төсөөтэй биш бол түүнийг тодорхойлж хэлэхийн аргагүй. Ийм үед нэг бол шинэ үг бий болгож оноож нэрлэх эсвэл байгаа төсөөтэй үгээр ерөнхийлөн нэрлэж давтдаг. Бид бодолдоо болсон явдлыг хийсвэрээр төсөөлж мөн тодорхой нэг дүрмэнд захирагдахгүйгээр үйл явдлын хоорондын төсөө холбоогий нь бодоод хэлснийг ойлгохыг үргэлж хичээдэг. Хэл яриа болон логик нь хэрэг дээрээ аль болох хэмнэж өөрөөр хэлбэл экономчилж бодсон зарчмууд юм. Хэл яриагаар илэрхийлэх нь аль болох олон зүйлийг хамааруулан ерөнхийлсөн хэлбэрийг агуулах зорилготой байх жишээтэй.
Хийсвэр сэтгэх нь нэг ёсондоо аналогдож төсөөлүүлж байгаа хэрэг. Үг болгоны утга нь юмсын төсөөтэй байдлыг ажиглаж нэр өгснөөр үүссэн байдаг. Ерөнхийлсөнөөрөө бид юмсыг тодорхой бүтцэнд хамааруулж журманд оруулдаг. Танихгүй зүйлсийг тодорхойлохдоо заавал таньдаг зүйл дээрээ тусган ойлгодог. Болсон явдлыг аль энгийнээр дүрслэж нэгдмэл болгохын тулд давтагдаж байдаг үйл явдлуудад адилхан нэр өгдөг. Журамлаж байна гэдэг нь төсөөтэй зүйлийг төсөөтэй зүйлс рүү нь хамруулж байгааг хэлнэ. Тэгэхээр хийсвэрлэнэ гэдэг нь журамлах зарчим юм. Бүх л бодож байгаа зүйлс маань үгээр илэрхийлсэн нэрнүүдийн холбоосууд. Таван хошуу мал бол хөхтөн амьтад. Энэ өгүүлбэр дах бол гэдэг нь математикийн тэнцүү гэсэнтэй адилхан. Хэдийгээр тэдгээр нь хоорондоо ижил биш янз бүр ч гэсэн бид төсөөтэй гэдгээр нь ердөө л таван төрлийн гэж нэг л нэрлэгээгээр бүгдийг нь нэрлэдэг.
Категорчилж өөрөөр хэлбэл зэрэглэж ойлгохын тулд бид хэлбэрийг нь ямар формтойг ажигладаг. Энэ нь зүгээр ажиглаж мэдэрсэн болохоос биш жинхэнэ бидний дотоод мэдрэмжтэй огт хамаагүй. Бидний төсөөлөл хэзээ чжинхэнэ эд зүйл дээр тусдаггүй. Төсөөлөл болгон маань заавал нэг дамжлагаар буюу мэдэрсэний дараа бий болдог. Ямар нэг нууц үйл явдлыг мэдэрч үгээр илэрхийлэхийг хийсвэрлэх гэнэ. Хийсвэрлэсэнээрээ бид яг тодорхойлж чадахгүй гол зүйлийг орхидог. Зөвхөн хэрэгтэй гэсэн ялгарах шинжүүдийг онцлодог байх юм. Категорчилж ойлгох нь бидний ойлгох хэлбэр ба төсөөллийн туслах хэлбэр бөгөөд үнэхээрийн байдлыг тооцоолж чадах ухаан хөнгөвчилдөг. Бодож ярихдаа хүмүүс мэдэрсэнээ бодит зүйл болгодог ба өөрөөр хэлбэл ойлгомжтой болтол нь ерөнхийлдөг.

1. Үгийг хэрэглэх
Олон зүйлийг нэг үгээр дамжуулж цаа нь илэрхийлэхийн тулд заавал ерөнхийлж хэлэх шаардлага гардаг. Хэн тодорхойлолт хэрэглэх шаардлагатай болно тэр хүн аль болох зүйлсийн тухайн үеийн адил байдлаар нь нэгэн хэлбэрт оруулан хэзээ ч эргэн санаж хэрэглэхэд бэлэн болгодог. Аливаа нэг хүлээн авсан мэдэрсэн зүйлээ бид ийм байдаг юм байна гээд нэг хэлбэрийн ойролцоо мэдрэмжүүдтэйгээ хамтатган ерөнхий болгож толгойдоо хураан хадгалдаг. Хийсвэрлэнэ гэдэг нь яг болсон зүйлийг ерөнхийдөө нэг болсон гэдгээр даран хучдаг. Бидний хийсвэрлэж байгаа болгон аль нэг зүйлсийг хасаад бодож байгаатай заримдаа адил. Хэл яриагаар бид зүйлсийн шинж бүтцийг илэрхийлэх биш харин зөвхөн нэрлэсэн нэрнүүдийн цуглуулагуудыг л хэлдэг. Хүний ухаан ч гэсэн зүйлсийг хэлбэр дүрсээр нь ялган үгээр гаргадаг.
Бид зүйлийг тийм ийм гэж тодорхойлохдоо толгойдоо байгаа тухайн бодлоороо л илэрхийлдэг. Хүлээж авсан шинэ зүйл болгон эхлээд замбараагүй байснаа дараа нь эмх журамтай болж тэгснээрээ нэг тодорхой дүр дураг толгойд тусдаг. Ойлгогдохгүй тодорхойгүй байсан зүйлийг тооцоолж эхэлдэг. Бид тодорхой дүрсэлж чадахгүй байна гэдэг нь эмх журамгүй бодож байна гэсэн үг. Байгалийг бид аль болох эмх журамтай ойлгохыг хичээдэг тэгсэнээрээ бид цааш амьдрах чадвартай болдог. Бид эмх журамтай бодож байна гэдэг альва зүйлийг зэрэглэж байна гэсэн ойлголт. Журамласанаараа үг тэмдэгүүдийн дараалалыг тогтоодог. Хэллэг, мөн цаашлаад тодорхойлолт зэрэг нь бид ертөнцийг тооцоолон дүрсэлж байна гэсэн үг. Энэ нь хялбар юм. Бүхий л ажигласан зүйлсээ бид хамруулан оюун ухаандаа хураадаг. Ингээд бид хэрэгтэй таарах үгнүүдээ сонгон өгүүлж үнэхээр болсон байдлыг орлуулдаг. Ингэж болоод байгаа нь үнэндээ таатай хэрэг юм. Үгнүүд нь үнэндээ сэтгэлийн хөдлөлийг даран барьж нэгэн зохион байгуулалтанд оруулдаг. Үгээр илэрхийлэхийн тулд үргэлжилэн өнгөрч байгаа үнэхээрийн үйл явдлыг хазаарлаж хадгалан хуримталдаг. Яагаад альваа хэл хэзээд хэрэглэгдэж болдог вэ гэ гэхлээр хэл бол ерөөсөө одоо цагаас ямар ч хамааралгүй хадгалагдаж ирсэн зүйл. Энэ бол цагаан толгойн үсэгнүүдийг хэрхэн холбож үг хийдэг нууц гэмээр. Ихэнхдээ бид хэл яриагаараа аливаа тусгасан зүйлээ хувилан өгүүлдэг. Мэдэж авсан мэдлэг гэдэг барьцтай хэзээд байж л байна. Бодож сэтгэх нь шугаман хэлбэрээр явагддаг ба харин үнэхээрийн болж байгаа үйл явдал бол үгүй юм. Бид зохиомлоор нэгтгэн хэлж байгаа нь үнэхээр л үнэн байдлаас холдож л байна гэсэн санаа.
Бид олон үйл явдлыг нэг өгүүлбэр болгож нэг бүтэн өгүүлбэрийг ганцхан үгээр илэрхийлж товчилдог. Жишээлбэл гараараа нэхмэлийн хийж байгаа хүнийг бид юм нэхэж байна гээд л хэлчихдэг. Нэхэх үед хөдөлж байгаа хуруунуудын нарийн төвөгтэй хөдөлгөөнүүдийг өгүүлэхэд төвөгтэй учир бид нэхмэл гэж хэлээд болчихдог. Үгчилж байна гэдгээрээ хүмүүс тэгээд л тэгчихдэг юм эсвэл ингээд л гэж хуруугаа хөдөлгөөд л товчлон илэрхийлчихдэг. Хорвоогийн бүх л зүйлс бараг л идэйнүүд гэсэн ойлголт. Жишээ нь цагаан өнгө эсвэл цагаан хун. Харин тэдгээр нь энгийн эсвэл иж бүрэн комплекс байж болно. Жишээ нь хун гэж хэлбэл цагаан өнгө, урт хүзүү, зөөлөн өд гэх мэтчилэн олон зүйл санаанд бууна. Мод гэхэд л хатуу, хөрөөдөх, шатаах гэх мэтчилэн ойлголтууд залган ой тойнд буух жишээтэй.

2. Оноосон нэр үг ба утга
Үгнүүд гэдэг нь нэг ёсондоо бүхэл бүтэн онол гэсэн үг бөгөөд төвөгтэй олон шинж чанаруудыг хамтатган бүтдэг. Өгүүлбэр гэхээрээ тэр л олон нэрнүүдийн цуглуулга юм. Үг болгоны цаана тэгэхээр онолууд оршиж байдаг ба бидний хэл яриа гэдэг нь баахан л онол байх нь. Тэгвэл хүсэл, мөрөөдөл,, сэтгэл, санах, фантаазлах зэрэг нь зүгээр л нэрлэгээнүүд. Магадгүй бил цаашаагаа хүсэл мөрөөдлийн онол эсвэл сэтгэлийн онол гээд л ярьж болох юм.
Аливаа хүн ард хүүхэд цагаасаа эхлэн хэлийг практикт хэрэглэн сурдаг. Ө.х хэлийг сурдаггүй харин хэлийг хэрхэн хэрэглэж байгааг суралцдаг. Хэл яриа нь бараа бүтээгдэхүүн л гэсэн ойлголт юм. Бид хэлж ярихдаа өөрөө боловсруулаад өөрө хэрэглэдэг. Хүнтэй би ярьж байна гэдэг нь би тэр хүнтэй үгнүүдээ харилцан солилцож байна гэсэн ойлголт. Өдөр тутмын яриандаа хүмүүс нэг л зүйлийн тухай голдуу ярьдаг ба тэр нь үнэндээ хоорондоо бас ч үгүй нилээд ялгаатай зүйлс байдаг. Тийм ч учраас олон зүйлийг буруу ойлгосон байх талтай. Нэг үгээр хэлбэл буруу ярьж зөв ойлгодог гэмээр.
Тэгэхээр оноосон нэр хамгийн чухал байх нь. Жишээлбэл монгол хэлэн дах оготно, онгоц гэсэн хоёр үгнүүд нь толгой холбогдосн боловч шал өөр утгатай үгнүүд. Гэтэл онгоц гэдэг үгний утга бас л олон янз байдаг. Тэжээлийн онгоц гэвэл нэг том савыг хэлдэг. Нисдэг онгоц гэвэл магадгүй Бойнг онгоцыг хэлж байгаа ч юм билүү. Ингээд бидний хэл оновчтой ганцхан үгээр тус тусад нь өөр үгээр оноож нэрлээгүй байдаг нь хурдан ойлголцоход хүндрэлтэй юм. Олон зүйлийг ганц үгээр оноогоод нэрлэсэн байдаг болохоор тайлбарлах шаардлага үргэлж гарч хэл яриа улам төвөгтэй болдог.
Бидний хэл яриа явсаар байгаад тайлбарын тайлбар болж улам л хүнрэл үүсгэдэг. Анх л гадаад хэлнээс орчуулга хийж шинэ нэр өгч зохиож байсан хэлний мэргэжилтэнүүд оновчтой нэг л шинэ нэр өгчихсөн бол магадгүй өнөөдөр ингэж төвөгтэй хүндрэл учрахгүй байж болох л талтай. Үүний үр дагавар бол миний зөв, чиний зөв гэсэн хувийн хэл яриатай болж эхэлсэнээрээ эцэс төгсгөлгүй маргаан бий болдог. Хэл яриа маань харилцан ойлголцох хэрэгсэл биш бүр харин хэрүүл маргааны хэрэгсэл болон хувирдаг нь үнэндээ харамсалтай.
Аливаа асуудлын цаана төсөөлөн хийсвэрлэх шаардлага гардаг. Хоёр хүн хоорондоо адил үг өгүүлбэрүүд хэрэглээд харилцан хэлэлцээд байгаа хэдий ч хэрэг дээрээ андуурах буюу буруу ойлгох зэрэг нь тус тусдаа цаанаа өөр утга санааг агуулчихсан байдагтай холбоотой. Өөрөөр хэлбэл бид бодож өгүүлбэр зохиохдоо ард нь нэг хүсэлтэй байдаг. Тэгэхээр үг өгүүлбэр гэдэг бол хэлбэр юм. Харин утга санаа гэдэг бол шал өөр хэрэг.
Үгийг өгүүлбэрээс тусад нь бас ялгаж үзэх нь маш чухал. Ганцхан үг бол бараг юуг ч хэлэхгүй. Аливаа зүйлийг тодорхойлсон өгүүлбэрийн хэлбэр дүрс нь гол биш утга санаа хамгийн гол нь. Бид хэл яриаг ойлгочихлоо тодорхой ойлгомжтой байлаа гэснээрээ зүйлсийг хамгийн ойрын мэдээжийн ойлголтоор ойлгохыг хичээдэг. Ингэж бид зүйлсийн цаад утгыг ойлгож танин мэдэх гүн ухааны сэтгэцээ хорьдог нэг аюул байдаг.
Бид хэл яриандаа болгоомжтой шүүмжтэй хандахгүй байснаараа байхгүй юманд нэр өгөх тэгсэнээрээ байхгүй юмыг бий болчихсон юм мэтээр ойлгодог. Тэр ч байтугай зүгээр нэг үгэнд бүр харин бүрэн итгэх ч явдал тохиолдоно. Үг болон бодит үнэхээрийн байдал хоёрын хоорондын ялгааг тухайн тэр нөхцөл байдалтай нь холбож үзэх заавал хэрэгтэй.
Зарим үгнүүд их үйлчлэлтэй байдаг явдал бол бидний өөрсдийн сонирхолтой ч бас холбоотой. Үгнүүдийн жинхэнэ утга санаа нь үзэл санаа болон түүний үнэ цэнэд оршино. Үгнүүд гэдэг бидний мэдэрч сэтгэлдээ тээж явдаг бодлоо эргэн санахыг хэлдэг. Мод гэдэг зөвхөн нэг үг юм. Энэ үг ургах ч үгүй, үнэртэх ч үгүй. Харин үнэхээрийн байгал дээрх нэг бүрчлэн моднууд болох матери бол ургаж байгаа өөрийн гэсэн үнэртэй лбайгаа.
Эд юмс үйл явц болгоны утга агуулга нь бидэнтэй ямар нэг холбоотой байдаг ба цаанаа бидний сонирхолыг агуулсан байх жишээтэй. Бид өөртөө эсвэл бусдад ярьж хэлж байхдаа оюун ухамсарынхаа төвд бодож мэдэрч бас хүсэж байдаг. Тэгэхээр бид ямар үгийг сонгож түүнийг яаж хэрэглэж байна вэ гэдэгнь ухаан сэтгэлтэй холбоотойгоор үүсдэг.

Энэ хүний Логикийн тухай бас нэг сонирхолтой бичлэг байгаа, зав зай гараад бас ямар нэг гомдол ирэхгүй бол блог дээрээ оруулнаа.

http://twitter.com/ganbaatar

0

Магадгүй та ажлаа түр завсарлангаа миний блог дээрх энэ бичлэгийг уншиж байгаа байх. Тэгэхээр үүнийг унших болсон шалтгаан нь ажлаасаа түр завсарлах байх нь. Харин ажлаасаа түр завсарлах болсон шалтгаан чинь магадгүй нилээн ачаалалтай ажилласанаас л болсон байх л даа. Тэгвэл яагаад ачаалалтай ажиллах болсон юм бол гээд таавал магадгүй та өнөөдөр хэвийн ажилладагаасаа илүү ихийг бүтээхээр зорьсон байж ч болох. Яагаад гэвэл та ажлаа түргэхэн дуусгаж үр дүнг нь үзэхээр яарсан байх л даа. Магадгүй ажлын чинь үр дүн мөнгө байх. За яахав мөнгөө хадгаламжиндаа эртхэн оруулж байх нь хүү нь таныг тэжээх хэмжээнд хүртлээ өсөхөд сайн нөлөөтэй учраас байх л даа. Хадгаламжийн хүүгээрээ амьдардаг болохыг хүссэн шалтгаан чинь магадгүй та чөлөөтэй, ажиллахгүй амьдрахыг л хүсэж байгаадагаа. Дураараа блог уншаад л...

Software as a process

Software хөгжүүлэлт гэдэг нь хэрэглэгчид (захиалагчид) яг хэрэгтэй програмыг/application-ыг нь бүтээж өгөх үйл явц (процес) юм. Энэ процесийн үндсэн зорилго бол аль болох өндөр чанартай бүтээгдэхүүнийг хамгийн боломжит бага зардалаар бүтээж хэрэглэгчдээ хүргэх явдал юм. (high quality and low cost) (Зардал гэдэгт хугацаа, ажиллах хүчний нөөц, мөнгөн зардал гэх мэт бүхий л зардлийн зүйлүүдийг хэлсэн.)

Software(SW) хөгжүүлэгчдийн талаасаа бас нэгэн чухал шалгуур зорилт бол ашиглаж байгаа тухайн процес нь жижиг том гэлтгүй бүх төсөлд хэрэглэхэд тохирч байх үзүүлэлт юм. Ингэдэгийн учир бол тухайн гүйцэтгэгч баг ажиллаж байсан процесоосоо болиод дахиад өөр шат дамжлага хэрэгжүүлэх нь хүндрэлтэй, өөрөөр хэлбэл өөр өөр процес руу шилжиж орох улмаар тэдгээрийг яв цав хэрэгжүүлэхэд тодорхой зардал гардаг.

Дээрх зорилтуудыг биелүүлэхэд хөгжүүлэгч багаас олон олон нөхцөл хангасан байхыг шаарддаг бөгөөд хамгийн чухлаас нь бичвэл:
1. Урьдчилан таамаглах (Prediction) – Янз бүрийн олон процесоос үүнийг сонгож ашиглавал ийм үр дүн гарна гэж таамаглах тухай ойлголт юм. Ижил төстэй үйлдэл хийхэд хоорондоо ойролцоо үр дүнгүүд гардаг бөгөөд тэдгээрт судалгаа хийж баримжаатай болдог болохоор энэ аргыг Статистик удирдлага ч гэдэг. Жишээ нь хэрэв 100 мөр код тутамд нэг алдаа илэрч байгаа нь тогтоогдвол ирээдүйн төсөлд зарцуулах тестийн үйл ажиллагааны зардал чирэгдлийг баримжаалах боломжтой болно гэх жишээний.
2. Шалгагдахуйц ба Арчлагдахуйц (Support Testability & Maintainability) – SW-ыг хөгжүүлэх зардалаас сүүлд нь арчлах зардал нь огт дутуугүй, бараг ч их гардаг нь судлагджээ. Тэгэхээр нийт зардалаа бага байлгая л гэвэл арчилгааны зүтгэл бага гарахаар бүтээгдэхүүн хийхэд зорих ёстой.
3. Доголдолыг эртхэн зогсоох, арилгах (Early Defect Removal & Prevention) – SW хөгжүүлэх бүтэн циклийн үе шатуудын алин дээр нь ч алдаа илэрч болно. Мөн үе болгонд учрах алдаануудыг арилгах зардал хоорондоо харилцан адилгүй. Жишээ нь хэрэглэгчээр хүлээн зөвшөөрүүлэх тестийн үед гарсан алдаа эргээд бүх үе шатууд дээр засвар хийх шаардлагатай болгодогоороо өндөр зардал нэмэлт хугацаа шаарддаг бол систем шинжилгээ хийх үед буруу шаардлага тодорхойлсон алдааг илрүүлэн засах нь хамаагүй бага зардалтай хурдан засаж болохуйц байдаг. Иймд алдааг аль болох эртхэн олж зогсоо, засварла.
4. Процес сайжруулалт – Жамаараа бол зардал, чанар хоёр шууд хамааралтай байдаг ө.х чанараа өсгөе гэхээр хугацаа их орох гээд байдаг эсвэл зардал өндөр гарах гээд байдаг бөгөөд тохирсон сайн процес олж сонгосоноор, эсвэл ашигладаг процесоо сайжруулсанаар зардалаа ч бууруулж чанараа ч өсгөж болдог. Компаний хувьд Процесоо сайжруулах, илүү сайныг нь олж сонгох гол нөхцөл бол туршлагаасаа л суралцах явдал бөгөөд төсөл бүр төгсөхдөө үүнд зориулсан тайлан гаргаж байх нь дараа дараагийн төслүүдэд эерэг нөлөө үзүүлдэг.

Aptech Worldwide Mongolia сургалтын төвийн Project professional course-ийн хичээлд суусан бөгөөд тэмдэглэлээсээ сийрүүлэн бичлээ.

The Bing

Microsoft -ынхон ирэх сарын 3-нд нэгэн шинэ хайлтын системийн нээлт хийх гэж байгаа тухай интернэтд шуугиан болж байна. Энэ нь Microsoft-ын хайлтын систем хийдэг ээлжит оролдлого төдий юу эсвэл Google-тэй өрсөлдөхүйц жинхэнэ мангас босож ирэх үү гэдэг нь одоогоор тодорхойгүй юм. Шинэ хайлтын системийн нэр нь Bing. Нэрийнхээ утгатай адил огцом тэсрэлт хийж хэрэглэгчдэд илүү тааламжтай үйлчилгээ санал болгож чадах чадахгүйн тухай одоогоор хэлэх зүйл алга. Ямарч байсан хайлт хийсэн хэрэглэгч хайлтынхаа үр дүнгээс тун сэтгэл ханамжтай байх болно гэж тэд амлажээ. Шинэ хайлтын системийн тухай зарим хүн ингэж сэтгэгдэлээ бичсэн байна:

- But It’s Not Google
When the Japanese attacked Pearl Harbor in 1941, that drew the US into the World War2 , Admiral Isoroku Yamamoto, Commander of the Japanese Fleet, is reported to have said:

I fear we have awoken a sleeping giant

Both Brin & Page from Google, are now fearing that the sleeping giant MIcrosoft has just been awoken.

So, it’s not Google but a sleeping giant which is MIcrosoft.

За бүү мэд. Сүртэй л жишээ юм. Гэхдээ өрсөлдөөн ширүүснэ гэдэг мань мэтийнхэнд таатай хэрэг тул ажиглаад харж л байя.

Мэдэхэд илүүдэхгүй

Саяхан албан ёсоор launch хийсэн нэгэн сонирхолтой хайлтын системийн талаар товч: Хайлтын системийн талбарт Google-ийг гүйцэх зүйл байхгүй гэдгийг бүгд хүлээн зөвшөөрдөг байх. Гэхдээ өөрийн хэмжээнд аюулын дажгүй хайлтууд хийдэг цөөнгүй системүүд байдаг. Орчин үед хайлтын систем улам semantic болж хөгжиж байгаа бөгөөд үүний нэг жишээ бол Wolfram|Alpha юм. Гарч ирээд удаагүй ч олны анхааралыг нилээдгүй татаад байгаа. Гол нь энэхүү систем нь зохион бүтээгчдийн хэлсэнээр Knowledge based computing дээр суурилсан тул тооцоололтын шинжлэх ухаан талруугаа гоогл-ээс ч илүүг гүйцэтгэж чадна хэмээн нийтэлж байгаа. WolframAlpha нь бусад хайлтын систем шиг олон линкүүдийг гаргахгүй харин баримттай мэдээллийг график, тоон баримт, зураг зэрэг ойлгоход хялбар байдлаар гаргаж ирдэг. Тийм учир query(хайлтын үг) нь тодорхой асуулт эсвэл ямарваа нэгэн тооцоололт хийхийг хүссэн үедээ энэхүү системийг ашиглавал гайхалтай үр дүн үзүүлэх болно гэж хувьдаа дүгнэлээ. Жишээ нь гоогл дээр хайсан хайлт: Wolfram дээр: Гэх мэтчилэн янз бүрээр зөндөө туршиж үзсэн. Илүү практик жишээ гэвэл хэрвээ би гүйлтээр хичээллэхийг хүсэж байгаа гэж бодоод өөрийнхөө нас, хүйс, өндөр жингээ оруулаад дасгал хийх гэдгийг сонговол дундаж хурдтайгаар гүйвэл 100km зайг 24 минут гүйнэ гэж гарав. Мөн төдөн калори дундажаар хаяна гэсэн байлаа. Мөн "Ulaanbaatar to Tokyo" гээд хайхад энгийн мэдээллийг багцлаад, хоёр хотын wikipedia хуудасыг линкдэж байна. Мэдээллийг олон линк даралгүйгээр зөвхөн нэг нүүрэн дээрээс харчих нь амар санагдлаа. Мэдээж дөнгөж гарч ирж буй учир дутагдалтай зүйл байгаа л байх. Ямартаа ч гооглын хайхад илүү цаг зарцуулагдах зүйлийг хааяа хайж байх нь тохиромжтой санагдлаа.

Source:
WolframAlpha
Why do computers suck at math?

FYI: Бас нэгэн мэдээ тархаад байгаа нь Microsoft шинэ хайлтын систем туршиж байгаа явдал юм. Гооглтэй өрсөлдөхүйц систем гарах боловуу?

Pet Shop Boys - Heart (DeeJay Medium Remix)

(beat)
(h-h-heartbeat)

Every time I see you something happens to me
Like a chain reaction between you and me
My heart starts missing a beat
My heart starts missing a beat
Every time
Oh oh oh, every time
Oh oh oh, every time

If I didnt love you, I would look around for someone else
But every time I see you, you have the same effect
My heart starts missing a beat
My heart starts missing a beat
Every time
Oh oh oh, every time
Oh oh oh, every time
Every time

I hear your heart beat next to me
Im in love with you; I mean what I say
Im in love with you, and you dont know
What it means to be with you

(beat)
(beat)
(beat)
(h-h-heartbeat)

(beat)
(beat)
(beat)
(h-h-heartbeat)

Every time I see you, no matter what we do
Theres a strange reaction, can you feel it too?
My heart starts missing a beat
My heart starts missing a beat
Every time
Oh oh oh, every time
Oh oh oh, every time

I hear your heart beat next to me
Im in love with you; I mean what I say
Im in love with you, and you dont know
What it means to be with you

Oh oh oh, every time
Oh oh oh, every time
Oh oh oh, every time
Oh oh oh, every time
(beat)
(beat) every time
(beat)
(beat) every time
(beat)
(h-h-heartbeat)

(beat)
(h-h-heartbeat)
(beat)
(h-h-heartbeat)
(beat)
(h-h-heartbeat)
(h-h-heartbeat)

Pet Shop Boys - Love Etc. (HD)

You need more You need more You need more You need more
You need more You need more You need more You need more
You need more

Boy it’s tough getting on in the world
When the sun doesn’t shine and a boy needs a girl
It’s about getting out of a rut, you need luck
But you’re stuck and you don’t know how, oh

(Don’t have to be) A big bucks Hollywood star
(Don’t have to drive) A super car to get far
(Don’t have to live) A life of power and wealth
(Don’t have to be) Beautiful but it helps
(Don’t have to buy) A house in Beverly Hills
(Don’t have to have) Your daddy paying the bills
(Don’t have to live) A life of power and wealth
(Don’t have to be) Beautiful but it helps

You need more
Than a big blank check to be a lover, or
A Gulfstream jet to fly you door to door
Somewhere chic on another shore

You need more You need more You need more
You need more You need more You need more
You need love
You need love
You need love

Too much of anything
Is never enough
Too much of everything
Is never enough

Boy it’s tough getting on in the world
When the sun doesn’t shine and a boy needs a girl
It’s about getting out of a rut, you need luck
But you’re stuck and you don’t know how, oh

(Don’t have to be) A big bucks Hollywood star
(Don’t have to drive) A super car to get far
(Don’t have to wear) A smile much colder than ice
(Don’t have to be) Beautiful but it’s nice

You need more
Than the Gerhard Richter hangin’ on your wall
A chauffeur-driven limousine on call
To drive your wife and lover to a white tie ball

You need more You need more You need more
You need more You need more You need more
You need love

I believe that we can achieve
The love that we need
I believe, call me naïve
Love is for free

(Don’t have to be) A big bucks Hollywood star
(Don’t have to drive) A super car to get far
(Don’t have to live) A life of power and wealth
(Don’t have to be) Beautiful but it helps
Beautiful but it helps
Beautiful but it helps

Бохир сорогч

...Монгол улсын хүн ам 2005 оны байдлаар 2,56 саяд хүрч, эдгээрийн 60.2 хувь нь хотод, 39.8 хувь нь хөдөө орон нутагт амьдарч байна.
Монгол улсын нийт хүн амын 65.3 хувь буюу 1.6 сая хүн зөвхөн Улаанбаатар, Дархан, Эрдэнэт хотод амьдарч байна. Үүнээс Улаанбаатар хотын хүн ам нэг саяд хүрээд байна.
Манай улсын нийт өрхийн 22 хувь нь халаалт, халуун хүйтэн ус, бохир усны шугам сүлжээнд холбогдсон нийтийн зориулалттай орон сууцанд, 24.8 хувь нь сууцны тусдаа байшинд, 53.2 хувь буюу 317.7 мянган өрх үндэсний гэр сууцанд амьдарч байна. Гэрт амьдардаг өрхийн 43.4 хувь нь ядуу, хүнд амьдралтай өрх байна... http://udrcmon.org

Хашаанд амьдардаг айлууд бүгд жорлонтой, тэр жорлон нь нүх ухаад дээр нь шовгор пүүтэг барьчихсан нэг тийм зүйл.
Миний дараагийн санаа бол айлуудын жорлонг, муу усны нүхийг дүүрээд ирэхээр нь соруулаад авчихдаг үйлчилгээ. Гэр хорооллын айлуудаас гадна зуслангийн жорлонгууд гэж хар мянгаараа бий шүү . Ёонкстой, сордог ноцоосогтой машин хэрэгтэй л дээ. Гэхдээ л энэ бол овоо мөнгө хийж чадах бизнэс юм шүү. Ийм үйлчилгээ явж байхыг би л лав хараагүй, дуулаагүй.
Өчигдөрхөн ТВ-ээр өөрийн гэсэн багажтай хүнээр хөлдүү жорлон ухуулна гэсэн зар явж л байна лээ.
Намайг багад манай нутагт жорлон хуушаан гээд нэг хужаа амьдардаг байв. Хүмүүс жорлон хуушаан пааах пэээх айлын жорлон ухаж өгөөд амьдардаг юм гэнэ лээ. Балиар амьтан салхин доогуур нь гарамгүй энэ тэр гэдэг байж билээ. Одоо бодохнээ өөрсдийнхөө бохирыг цэвэрлэж өгдөг хүнийг тэгж хэлж байхдаа ичдэггүй үе байж дээ.

Одоо цагт юм хөгжөөд заавал хүн биеээрээ ороод ажиллаад байхгүй машин төхөөрөмж ашиглаад явж болох юм чинь дажгүй ажил гэж бодоод байна шүү.

Ингэхэд айлуудаас сорж аваад төв цэвэрлэх байгууламжид л хаях ёстой шүү, голын ус, гуу жалганд урсгаад эхлэвэл ёстой долоон дор юм болно. Та үүнийг Ашиг хийчдэг ажил хэрэг болгож чадах уу?

Жүжигчин

Сүхбаатарын талбай дээр дагуулж яваа хэдэн жуулчиндаа Их хааныхаа тухай яриад явж байтал өөдөөс чинь хаан өөрөө морилж ирээд мэндэлвэл гоё уу?

Солиороогүй ээ, ердөө л хааны дүрд хувилсан хүн талбай дээр хэрэгтэй байна л гэсийн. Та ажилгүй суугаад яадаг юм билээ гэж бодож байгаа бол өөрийгөө толинд нэг хараарай. Чингис хаан шиг биш юм аа гэхэд хувиргаадахвал Далай ламтай эсвэл Obama-тай ч адилхан болж болох юм шүү. Тэгвэл зүсээ хувилгаж хувцас олж өмсөөд нэг зурагчинтай тохиролцоод (гэрээ хийсэн ч болно) хөөрхөөн ажилтай болчих боломж цаана чинь байж л байна. Москваад Ленин явж л байдаг юм гэх чинь билээ. Улаанбаатарт Сүхбаатар, Чойбалсан байж яагаад болохгүй гэж? Einshtein, Chaplin, Hitler, Napaleon... гээд хүний таалалд нийцэж зураг авахуулах сонирхолыг нь татахуйц байвал хэн байсан ч яахав дээ. Гол нь жоохон судалгаатай хандахад болоод явчихна. Жирийн зураг авахуулдагаас өөр тарифтай байж болно. Заавал гадаад жуулчинд зориулах ч юу байхав монгол хүмүүст ч сонин байна байх. Та үүнийг Ашиг хийчдэг ажил хэрэг болгож чадах уу?

Айн? Ичмээр юм аа? За боль дөөө, амьдрал шүү дээ энэ чинь.

Чив чимээгүй

Транс хөгжмийн хэмнэлтэйгээ ижил пижигнэсэн их хотын нүргээнт амьдралаасаа түрхэн зуур ч гэсэн холдохоор зорин очдог чив чимээгүй клуб байдаг бол гоё уу?
Тэнд орохын тулд tax-тай, мөн ороод ганц ч үг дуургарахгүй, чимээ гаргахгүй гэж хүлээн зөвшөөрсөн байх ёстой байдаг. Хүмүүс огт ярилцдаггүй, зөөгч барментэй цаасан дээр бичиж харилцдаг. Гадны ямар нэг дуу чимээг бүрэн тусгаарласан орчин.
Нэг зун амралтаараа нутаг явж байгаад замдаа шөнө зогсож нуруу туруугаа тэнийлгээд түр амарсан юм. Маш чимээгүй, мөн ч гайхалтай сайхан санагдаж байсан даа. Бас борооны дараах чийгтэй сэрүүхэн агаар үнэртээд л... Яг л тийм орчинг бүрдүүлж чадвал тийм газарт очоод суухыг бүгд л хүснэ гэж бодож байна. Та үүнийг Ашиг хийчдэг ажил хэрэг болгож чадах уу?

Микро театр

Гурав дахь санаа маань ebay дээр нэг нөхөр өөрөө хийсэн жижиг төхөөрөмжөө зарж байхыг хараад орж ирсэн юм.

Машинд суурилуулдаг жижигхээн LCD дэлгэцнүүд янз янзаараа байдаг даа. Тэрний дэлгэцийг аятайхан гэрнээс нь гаргаад асаахаар дэлгэц дээрх дүрс нь шилэн дээр гарч байгаа мэт нэвт харагддаг юм байна. Түүнийхээ араас маниусын багад цэцэрлэг сургуульд үзүүлээд байдаг байсан диафильмийн аппарат асаагаад тусгачихаар хялбархаан бас хямдхаан projector-той болчих нь тэр дээ. Тийм LCD дэлгэц хятадаас авахад 100-300$ байх болов уу гэж бодож байна. Диафильм бол олдоно бизээ.

Микро автобус маягийн бүхээгтэй тэргийг сайхан янзалж кино театр хийх тухай хэлэх гээд байгаа юм. Машин дотроо хэдэн хүнд, нөгөө projector-оороо кино үзүүлээд сууж байвал догь уу? Цаг нь 5, 10, 20 мянга байхад нээх үнэтэй санагдахгүй л байх. Гол нь цэвэрхэн. Гадны чимээг тусгаарлаж чадсан байх хэрэгтэй. Тэгээд хаана очиж зогсохоо мэдэж байхад нэг ажлын байр топ гээ л явчихна гэж бодож байна. Орой болохоор гаднаа дэлгэц дээр тусгаад арай олон хүнд үзүүлж болох нь л дээ. Та үүнийг Ашиг хийчдэг ажил хэрэг болгож чадах уу?

Том LCD дэлгэцийг бас тэгж салгаж байгаад дээр үед ашиглаад байдаг байсан кодскооп ч билүү подскооп ч билүү слайд үзүүлэгч дээр тавиад хананд тусгаад томоо гэгчийн экрантэй болж болдог гэнэ лээ. Таазан дээрээ тусгачихөөд гэртээ ажилаа хийж болно. Хийгээд ашиглаж чадвал бахархалтай юм даа тэ.

Хурцлагч

Хоёр дах санаагаа би Фенгшү Ганбаатар амьдаагийн нэг лекцээс бас л нилээн дээхнэ үед сонссоноо бичихээр шийдлээ.

Нэг өдөр өвлийн идэш хөдөөнөөс ирээд баахан мах янзлах болов оо хөөрхий. Манайх гэдэг айлын хутга гэж өвөөгийн буйлаа буйл. Юуу ч даахгүй юм. Нөгөө өвлийн идшээ жижиглэж янзлаад хөлдөөчихмөөр байдаг. Хутганы ир гэж авах юм алга. Гар авчих гээд лайтай юм аа. Муу эр эмд баатар, Мохоо хутга хуруунд баатар гэдэг дээ гээл үглээд сууж байтал Эхнэр нь: - Хөөе хөгшөөн гадаа байрнуудын дунд “хутга ирлэнэ” гэсэн хаягтай машин зогсоод байсан шүү дээ. Наад хэдэн хутгаа аваачиж өгөөд хурцлуулчихаачээ гэвэл гоё уу? Хэдхэн минутын дотор хутга заазуурыг чинь хутга, заазуур шиг болгоод өгдөг тасарцан үйлчилгээ.

Манай энэ гэж нэг юм хутга хурцлана гэж ирийг нь бүүр бөөрөнхийлөөд хаячих юм аа. Эр хүн байж хутгаа ч хурцалж чадахгүй энэ тэр гэдэг үг утгагүй болоод удсан шүү дээ. Эр хүн гэхээрээ л хутга сэлэмтэй найзлаж байдаг үе өнгөрөөд удаж байна. Харин үүнийг ажил хэрэг болгоод явах цаг ирсээн.

Улаанбаатарын хүн ам ихтэй хорооллууд дундуур яваад хүмүүсийн урдуур хойгуур тээгэлдээд байхад хэрэглэгч чинь болох айлууд бишгүй олдоноо. Гагцхүү чанартай үйлчилгээ. Мэргэжлийн зөвлөгөө өгөөд мөнгөө аваад бай. Дээрх санаанд дурдсан шиг бензин бага иддэг машин хэрэгтэй, машинаа хүн харангуутаа танихаар содон, ямар үйлчилгээ үзүүлэх гэж байгаагаа ойлгогдохоор болгож засах нь дээр байх. Мэдээж хутга сайн хурцлаж чадахгүй. Хутганы төмөрөөс хамаарч ямар ирлэгч ашиглахаа мэдэхгүй хүн бол мэдэж авах хэрэгтэй. Та үүнийг Ашиг хийчдэг ажил хэрэг болгож чадах уу?

Айн? Хутга ирлэдэг газрууд энд тэнд байгаа харагддаг шдээ гэж үү? Хутгаа бариад нэгдүгээр хороололын тийшээ явах хүн олон гарах уу? Гэрийнх нь гадаа байж байвал түвэгшээхгүйш дээ.

Айн? Өөрөө ирлэсэн нь аюулгүй ээ? Тэгвэл хутга ирлэгч машин олоод зар л дөө. Knife sharpener

Хямралын эсрэг хамтдаа

Хямралын эсрэг хамтдаа гээд аян МҮОНТ-ээр орой бүр л гарч байна. Өчигдөр хүмүүсийн хандив өгсөн жагсаалт урсаж байхыг харсан чинь 100 төгрөгнөөс өгсүүлээд л чадах чинээгээрээ эрвийх дэрвийхээрээ оролцож байх шиг байна даа цаана чинь. Би энд хүмүүсийг нээх уриалах гэж бичлэг оруулаад байгаа юм биш, өөрийн хувь нэмрээ юу ч гэсэн оруулах гээд үзэхээр шийдээд байна л даа.

Ааль оюутан байхдаа уншиж байсан Бодо Шеферийн Санхүүгийн эрх чөлөөнд хүрэх зам ном дээрээс надад таалагдсан нэг санаа байсан нь шинэ санаа сэдэх тухай хэсэг юм. Тэнд нэг хүн: -би өч төчнөөн шинэ зүйл сэдсэн, санаачилсан. Гоц гойд байж намайг амжилтанд хүргэсэн санаанууд ч бий, Зарим нь үнэхээр тэнэг санаанууд ч байсан. Гэхдээ хамгийн гол нь би шинэ зүйл сэддэг өөрийнхөө “фабрик”-ийг бүрэн хүчин чадлаар нь ашиглаж дадсан нь л миний амжилтын нууц юм гэсэн байсан.

Би энэ зарчмийг өөртөө мөрдлөгө болгоод хэвшүүлчих санаатай шинэ соргог юм юу сэдэж чадах вэ, энэ нэг юмыг яавал ашиг тустай зүйл болж хувирах бол гэж өөртөө асуулт тавьдаг зуршилтай болсон л доо. Заримдаа мартчаад байдаг болохоос Лаг байна уу айн :) Шинэ юм сэднэ гэдэг чинь өөрөө бас их зовлонтой гэжугаа.

Тэр номноос хойш сэдсэн анхны маань санаа бол yahuu.mn гэдэг сайт хийх тухай байлаа. Сэтгэл зүйн зөвлөгөө өгдөг сайт хийх тухай бодож, нилээн бясалгаж үзсэн. Болмоор санагдаад цээжинд багтаад болдоггүй, тийм санаа төрөхөөр чинь хүн байж суух аргагүй болчдын билээ... Би гэж нэг юм хийж гаргаж амжилгүй явсаар нэг жил тойрчихвоо... Тэгээд л нэг өглөө yah-uu гэдэг нэртэй шар айраг гарч байгаа тухай дуулсан даа. Би санаагаа хүн амьтанд алдсан уу, эсвэл хэн нэгний толгойд энэ санаа зурс хийснүү бүү мэд. Ямартайч байсан алдчихсан л юмдаг. Гэхдээ үнэндээ чадахгүй юм сэдээд шаналж явсанаас алдчихсан чинь сэтгэл онгойгоод явчих шиг болсон шүү хэхэ. Заа одоо бүүр хадуураад явах нь, гол зүйлдээ ороё.

Тэгээд өөрөө хаашдаа хийж амжихгүй санаануудаасаа хэд гурвыг нь блог дээрээ бичихээр шийдээд байна. Та нөхөд ухас хийж аваад хэрэгжүүлнэ үү, байна уу, шоолно уу, магтана уу өөрсдийн чинь л асуудал. Бас та санаагаа нэмэрлээд засаад сайжруулаад өгсөн ч болно. Бүх зүйл НЭЭЛТТЭЙ. Яг л opensource шиг. Энэ санаануудыг маань ашиглалаа гээд би ямар ч хориг садаа учруулж, ашиг горьдохгүй. Мөн ургуулаад өөр илүү дээр санаа танд төрөх ч юм билүү...

Ингэх болсон шалтгаан:
Нэгд. Би өөрөө санаануудаа илэрхийлж бичиж сурая, илүү сайжруулж чаддаг болмоор байна.
Хоёрт. Хэн нэг хүн бизнесээ болгоод явчвуул бүүр ч сайн. Хямралын эсрэг аянд нэмэр болох ч юм билүү.
Гуравт. Миний толгойд байж байгаад алга болсоноос блог дээр минь бичээстэй байжийг дээ.
Дөрөвт: Хэн нэг хүн бас хөрөнгө оруулчих салбар, санаа хайж байгаа ч юм билүү.
Тавд. Тавд одоогоор хэлэх үг алга гсн :P

Эхний энэ санааг 2 жилийн өмнө entrepreneur.com дээрх нэг артиклаас олсон.
Хавар болж байна, ирж яваа цаг, удахгүй зун болно. Хаа сайгүй халуу шатаад ажил дээр ч, гэртээ ч суухад хэцүү болчдог доо. Тэр үед чинь гадаа чинь зайрмагны машин ирээд зайрмаг хийгээд зарвал гоё уу? Янз бүрийн сонголттой, амттай тасарцан зайрмаг.

Том оффисууд манайд их олон болж байна, тэдний гадаа цайны цагаар ирээд зогсож байхад хүмүүс авахгүй өнгөрч чадна гэж үү?

Хамгийн чухал нь брэнд болох учиртай зайрмаг чинь юм. Хүмүүс дахиж авахгүй байхын аргагүй гоё, амттай хийж, сайхан үйлчлэх хэрэгтэй. Бас бензин бага иддэг багахан юм аччихаж чаддаг машин хэрэгтэй. Машинаа дажгүй өнгө будагаар будаад засварлаад авбал хаа сайгүй л хүмүүс явуулахгүй дээ. Амралтын өдрүүдээр 3, 4-р хороолол мэтийн хөл хөдөлгөөн ихтэй газарт очоод зогсчихно. Та үүнийг Ашиг хийчдэг ажил хэрэг болгож чадах уу?

Айн? Өвөл яах вэ гэж үү? Кофе, сүүтэй цай, пирошки зарахгүй юу ;)

25 Best Blogs 2009, TIME.com

• Talking Points Memo
• The Huffington Post
• Lifehacker
• Metafilter
• The Daily Dish by Andrew Sullivan
• Freakonomics
• BoingBoing
• Got2BeGreen
• Zen Habits
• The Conscience of a Liberal: Paul Krugman
• Crooks and Liars
• Generación Y
• Mashable
• Slashfood
• Official Google Blog
• synthesis
• bleat
• /Film
• Seth Godin's Blog
• Deadspin: Sports News without Access, Favor, or Discretion
• Dooce
• Confessions of a Pioneer Woman
• Said the Gramophone
• Detention Slip
• Bad Astronomy

Үхэл гарцаагүй, аз жаргал гарцаагүй биш...

Блогчдын хамгийн сонирхолтой 100 бичлэг

Кино ревьюв: Taken

Ингэхэд ревьюв гэдгийг юу гэж орчуулах уу? тойм, сэтгэгдэл...?

Энэ кино нь жилийн өмнө Францад нээлтээ хийсэн бөгөөд харин долоо хонгийн өмнө USA-д гарч эхэлсэн action кино юм. Миний хувьд киноны утга санаанаас үл хамааран жүжигчдээр нь сонголт хийдэг цөөн хэдэн л хүн байдаг. Denzel Washington, Jodie Foster, Jean Reno, Tom Hanks, Liam Neeson гэх мэт. Энэ кинонд Liam Neeson гол дүр бүтээж Luc Besson продюсерлэсэн нь хангалттай шалтгаан байлаа. Кинонд янз бүрийн сэтгэл хөдлөлийг мэдэрүүлсэн үйл явдлууд дүүрэн байхаас гадна урьд нь төсөөлөл багатай байсан "хүний наймаа" гэгч зүйлийн талаар ихийг бодуулахад хүргэсэн. Хүний наймаа гэдгийг ихэвчлэн өөрсдийн "сайн дураар" яваал орчдог газар шүү ухааны юм л бодож явлаа. Бас л нэг амьдрах арга учраас хичнээн ятгаад нэмэргүй л байдаг байх даа гэж боддог байлаа яг үнэндээ. Гэтэл үгүй юм байна бурхан минь. Энэ хоёрхон үг чинь их том хүрээг хамардаг юм байна. Охид хүүхнүүдийг зарах, хүүхэд зарах, эрхтэний донор болгох, боол болгох ёстой ой тоонд ч багтахгүй юмнууд. Гэтэл иймэрхүү зүйлийг бид сонин дээрээс унших нь бараг ердийн үзэгдэл болчихсон байдаг. Монголд ямар хэлбэрээр байдгийг сайн мэдэхгүй ч ихэвчлэн гадаадад ажиллуулна гэсэн зараар залуухан охидыг зардаг гэж дуулсан. Сэрж үзээсэй энэ хүмүүс. Үнэхээр юунд явж байгаагаа мэддэггүй гэнэн хонгорууд гэж итгье. Гэтэл хуурч байгаа хүмүүс нь бас монголчууд. Саяхан сонинд таван охиныг макаод зарсан нэг монгол хүүхний хэргийг шүүж байгаа гэлээ. Хүн мөнгөний төлөө юу ч хийхээс буцахгүй болсон цаг үед бид амьдарч буй ч эмэгтэй хүн эмэгтэй хүнээ зарж байгаа гэхээр хэлэх үг олдохгүй нь. Тэгэж олсон мөнгөөрөө хоол авч хоолойгоор нь давж байгаа хүмүүс үйлийн үр гэдэг зүйл байдаг гэдгийг мэддэг гэж найдья.
Уур хүрч уушиг сагсайж уурын зуух болчихоосоо өмнө киноныхоо талаар товч танилцуулбал:
Засгийн газарт "preventer" (аюулаас хамгаалах ажилтан гэхүү?) насаараа хийж ажиллаад тэтгэвэртээ сууж буй нэгэн эр ганц охинтойгоо илүү дотно болж алдсан цаг хугаацаагаа нөхөхийг хичээнэ. Энэ үеэр түүний өсвөр насны охин найзтайгаа европоор аялахаар болох бөгөөд аавыгаа хууран байж зөвшөөрөл авна. Хэдийгээр аав нь эсэргүүцэж байсан ч байнга утсаар ярьж байх болзолтойгоор найзтай нь Франц явуулна. Гэтэл онгоцны буудал дээр танилцсан "дажгүй, тусч" залууд байрласан байрныхаа хаягийг зааж өгсөнөөр бүх зүйл эхэлнэ. Охиныг дөнгөж утсаар аавтайгаа ярьж байтал хэсэг залуус дайрч орон найзыг нь нүдэн дээр нь авч явах бөгөөд охины ээлж болоход аав нь утасны цаанаас маш тайванаар "одоо тэд чамайг авч явна" гэж хэлээд хэрхэхийг зааж өгч амжина. Хулгайлагч этгээдэд тэрээр утсаар "би чамайг олж очоод алах болно" гэхэд "амжилт хүсье" гэсэн ганцхан өгүүлбэр нь тэрнийг барьж өгөх сэжүүр болно гэж санаагүй л байх хөөрхий. Мэдээж хуучин бууны хугархай ганц охиноо хүний наймаачдын гараас гаргахын тулд бүхнээ зориулах нь гарцаагүй. Охиноо хайж олох арга, мөрдлөгө, хоорондын холбоог гайхалтай гаргаж өгсөн байв кинонд. Хэдийгээр кино шүүмжлэгчид бодит байдалд нийцэхгүй зүйл ихтэй, ганцхан хүн олон хүнийг тэгж замаасаа зайлуулна гэж байхгүй гэх зэргээр шүүмжилж маш муу оноог өгч байсан ч үзэгчдийн хувьд их өндөр үнэлгээ авсан байлээ. Магадгүй элит гэгддэг хэсгүүд нь хүртэл хүний наймаанд оролцдогийг харуулсан нь олон хүний дургуйцлийг хүргэсэн ч байж магадгүй. Тэр байтугай л Рэмбо энэ тэр гээд кино байдаг. Хэн ч цэцэг цэврүү шиг охиноо хүний наймаачдад хулгайлагдахад өөрөөс шалтгаалах зүйлийг хийх л байсан байх. Логикоор нь бодвол. Ялангуяа цагдаагийнхан туслахаас татгалзаж байхад юуны тулд хүмүүсийг аюулаас хамгаалах ажлыг насаараа хийлээ дээ гэж бодогдохгүй гэжүү. Ингээд тэрээр ганцаар мөрдөж байхдаа охиныг нь "ховор бараа" учраас дээдсүүдэд зарчихсаныг олж мэднэ. Эцсийн бүлэгт тэрээр мансууруулсан охиныг нь "шинэхэн эзэнд" нь хүргэж өгөх замд аварч кино сайн сайхнаар дуусах ч энэ кинонд хэн нэгэн баатарыг харуулахасаа илүүтэйгээр олон тэрбум доллар эргэлдэж байдаг энэ "бизнес" хичнээн харгис хэрцгий хүний ёсноос гадна зүйл бидний хажууханд болоод буйг харуулж чадсан гэж бодож байна. Энэхүү киноны зарим quote-ээс дурдахад эцэг нь охиноо европ явуулахыг эсэргүүцэн хэлсэн "I know the world" гэх цөөхөн үгэнд бүх зүйлийг багтаасан санагдсан. Юутай ч үзэхэд илүүдэхгүй кино л гэж хэлье дээ.

Алхимич

Залууг Сантяго гэдэг. Хоньчин бас мөрөөдлөө биелүүлэгч. Зохиолчийг нь Пауло Коэльо гэдэг. Тэр хоньчин биш зохиолч бас их ухаантай. Намайг харин Ганбаатар гэдэг, би ч бас хоньчин биш. Харин мөрөөдлөө заавал биелүүлэх урам зориг орсон. Зүрхээ сонсож сурна гэдэгт итгэсэн. Магтуб.

Хэрхэн сэтгэл зовохгүй амьдарч эхлэх вэ?

Сурах гэсэн тэсгэлгүй их эрмэлзлэлээ
орхиод амьдарч эхэл... [номоос]

Амьдрал баян юм хойно сэтгэл зовоох зүйл бишгүй л гардаг шүү дээ. Тэгвэл тэр их сэтгэлийн зовлонг үүрэхүү яахуу гэдэг чинь бидний удирдлаганд байдаг юм байна. Ө.х асуудал байна уу байна, харин сэтгэл зовох уу эсвэл тайван байх уу гэдгээ хүн шийдэх бололцоотой.

Маш хэцүү зүйл дээр ингэж чадахгүй л дээ. Гэхдээ өдөр тутмын аахар шаахархан мөртлөө сэтгэл зовоогоод байдаг зүйлс бол биднийг туйлдуулдаг гол стрессор бололтой.

Жишээ нь: орой 7н цаг гээд гарвал замын түгжрэл ихтэй байх болов уу ямар байх бол, гэж бодох бол энгийн боддог л зүйлсийн нэг. Гэтэл бид үргэлжлүүлээд ...новш гэж түгжрэлд орчвол мөд харихгүй, гүүүмөн лайтай шүү... гэж ирээд л хэзээ нэгтээ түгжрээнд бухимдаж байснаа санан өөрийгөө зовоогоод эхлэх нь болоогүй зүйлд сэтгэл зовж байгаа буруу бодол гэж энэ номноос ойлгосоон.

Бага зэрэг интернэт ухаж байгаад 30 минутийн дараа гараад явахад түгжрэл гайгүй болчихсон байдаг, за түгжирлээ гэхэд англи хэлнийхээ сонсголыг эсвэл өнөөдөр татсан шинэ дуугаа сонссон шигээ явна даа. Гээд урам зориг орох өөр талаас нь харах боломж байж л байна.

Хүн сэтгэл зовоод л яваад байвал эрүүл мэндэд нь ч хортой гэдгийг олон судалгаа нотолсон, эмч нар ч хэлж л байдаг.

Ямар нэг юм хийх гээд чадахгүйгээ мэдэх үед их хүчтэй бухимдал үүсдэг. Гэтэл энэ ч бас өөрийгөө зовоож байгаа асуудал байжээ. Чадал хүрэхгүйгээ мэдсэн гэдэг чинь бухимдаж дээр нь өөрийгөө зовоох хэрэг юу байна? Чадалтай болохоороо хийх зүйл бол чадалтай болохдоо л анхаарна биз, тэ? Үнэхээр яагаад ч чадахгүйм бол эртхэн эвлэрсэн нь л өлзийтэй дэг.

Бас чадах байсан зүйлээ хийлгүй өнгөрсөнөөс болж араас нь харамсаж сэтгэлээ зовоодог. Боломжийг алдчихвал харамсана даа гэж бодсон зүйлдээ бууж өгөхгүй заавал амжилтанд хүрэхээр өөрийгөө дайчлах бол дараа нь амжилт авчрах гол хүчлүүр аж, зүтгээд зүтгээд алдсан ч бай чадлаараа л мачийсанаа мэдэж байгаа болохоор өөрийгөө зөвтгөж сэтгэл амар байх боломж ажээ.

Бурхан минь ээ, Үнэхээр чадахгүй зүйлтэйгээ эвлэрэх зүрх хийгээд чадах зүйлээ бол заавал чаддаг хүч, энэ хоёрыг ялгаж ойлгох ухаан хайрла гэсэн утгатай өгүүлбэр эл номд бий.

Дейл Карнегийн энэ номыг хүнээс авч уншаад таалагдсан. Бүүр MAP зураад тэмдэглээд авчихсан. Сүүлд бүүр олж авмаар бодогдоод номын дэлгүүрээр хайсан боловч олдсонгүй. Сураглаж явтал нэг худалдагч ах, тэр ном дээхнэ үед моодонд орж байсан ном. Одоо ч моодноос гараад дахиж хэвлэгдэхгүй байхөө дөө гэцэн сууж байсан. Тэр ахад хүний сэтгэл зүйн мөн чанар орвонгоороо өөрчлөгдчихдөггүй л юм бол энэ ном моодноос гарч хэрэггүй болно гэж байхгүй гэж хэлчиж чадаагүй л дээ. :)

Нохой ба би

Саяхан гарсан энэ хөөрхөн киног хулгайлж үзэв. Marley & Me гээд нэгэн сэтгүүлч болон түүний гэр бүлийн нохойтойгоо өнгөрүүлсэн 13н жилийн амьдралыг харуулсан кино байлаа. Нийтийн жишгээр энэ кино ч бодит амьдралаас бичсэн номоор хийж. Сэтгүүлч эр ерээд оны эхээр дөнгөж гэрлэчээд байхдаа нэгэн гөлөг авч л дээ. Тухайн үед ямар блог млог байх биш. Өдөр тутмынхаа амьдралаа бичээд ажилладаг сониндоо хэвлүүлдэг байж л дээ. Ингэхдээ нохой нь "ер бусын" сахилгагүй, хүмүүжилгүй, замбараагүй нэгэн байж түүний тарьсан хэрэг болгон нь нийтлэлийн гол хэсэг нь болдог. Тэгээд 13н жилийн дараа нохой нь ч өнгөрч ном нь ч хэвлэгдэж бэстселлэр болжээ. Ерөнхийдөө нэгэн сэтгүүлч гуай арав гаруй жил хөтөлсөн блогоо ном болгоод хэвлүүлээд мөнгө олоод алдаршсан гэсэн үг. Онцлог нь гол баатар нь нохой. Хаа очиж нохойнд тэнэг юм шиг хайртай хүмүүс олон юм даа. Надаас авхуулаад. Үүнийг үзсэний дараа ганц хайртай байсан нохой минь оройжин бодогддийн байна. Арваад жилийн өмнө аав маань нэг бүлтгэр, мангар урт чихтэй, дөрвөн нүдтэй банхар шиг гөлөг авчирдийн байна. Их санамсаргүй манай гэрт нэгэн гишүүн нэмэгдэж билээ. Багаас нь хэт эрхлүүлцэн учраас байнга орон дээр минь хөлд наалдаж унтана. Зарим өглөө найз гүайн ass нүүрэн дээр л явжийна. Маш урт чихтэй, бүлтгэр учраас хүмүүс гудамжинд гөлөг байхад нь явуулдаггүй байж билээ. Энэ яг чихээ дэвээд нисэхнээ нэсэх нь, Дамбоо гээл оролдоод байхад найз гүай тоохгүй шүү дээ. Анч үүлдрийн жижиг нохой байсан ч биенээсээ том дуутай, зоригтой. Нохойгоо салхилуулах болгонд байнга л сонор сэрэмжтэй байдалд шилжинэ. Аль булангаас ямар нохой гараад ирэх бол гээд л тагнуултай кинонд тоглож байгаам шиг хэдэн тийшээгээ аймар огцом огцом харах шаардлагатай. Бас газар ямар идчихмээр юм харагдажийна гээд л нохойноосоо түрүүлж хавийн газрыг сканнердана. Манай найз том жижиг хэнийг ч ялгалгүй нохой л гараад ирүүл зодоон, идэж болох л юм байвал аман дотор. Зодооныг нь дунд нь хамт орж байж салгадаг ажилтай. Нохойгоо чи ийм жижиг биетэй гэж толинд харуулах гэж мөн ч олон удаа оролдсон доо. Ухаарахгүйн байна лээ. Харин нэг удаа тугал шиг биетэй нохойруу гүйж очиж зодуулчаад ирсэнээсээ хойш намба суусан. Харин хог олж иддэгээ ерөөсөө болиогүй. Нэг удаа бүр аргаа бараад аймар хушуувч зүүлгээд ингээд чи юм идээрээ гээд гаргасан чинь хавийн хүмүүс зуудаг нохой явжийна гээд шоолоод явуулдаггүй. Аргагүй л дээ нээх жижигхэн нохойнд мангар том хушуувч зүүлгэцэн нөгөөдөх нь явж байхдаа чихэн дээрээ гишгэж тээглэх гээд. Би хаашаа л явна нохой маань хамт. Оройхон сургууль орохдоо ангийнхантайга нийлж байгаад нохойгоо юманд ороогоод дундаа хийгээд, хавчаад ангидаа орчихоно. Жижүүрээ олон ч мунхруулсан даа. Нэг хэсэг ч нохой судлаач болдог дээрээ тулаад гацсан л даа. Бүр их сургуульд орчоод нэг харилцааны билүү хичээл дээр таван минут чөлөөт сэдвээр юм ярь гэхэд нь нохойны тухай бараг л лекцэрхүү юм ярьж билээ....