Гобсек

Хүн төрөлхтөн хамгийн өөгүй тийм тогтолцоог олоогүй, гэхдээ л хамгийн дөнгүүр нь капитализм гэх ухааны тодорхойлолттой учирч байсан санагдаж байна. Францын зохиолч О.Бальзак энэ номоороо тэгвэл өнөөх бусдаасаа илүү дөнгүүр хөрөнгөтний нийгмийн сөрөг харгис чанар болон энэ нийгэмд автан өөрийгөө гээгсэдийн тухай өгүүлжээ. Комунизм нуран унахаас өмнө “Хүүхдээ коммунист болгоё гэвэл баруунд сурга, капиталист болгоё гэвэл Орост сурга” гэдэг байсан юм гэнэ билээ. Энэ нь тухайн нийгэмд нь амьдарч үзсэн хүн л тэр тогтолцооны гажигийг илүүтэй мэдэрч өөр зүйлд тэмүүлдэг гэсэн логикоос гаралтай үг бизээ.

Францад капитализм галзууран эрч авсан үед амьдарч байсны хувьд Бальзак энэ номоо бичсэн гэж өмнөх үгэнд нь дурдсан байна. Надад яг өнөөгийн манайх шиг байсан болов уу гэж бодогдсон. Баабарын “Дор идэр дүүдээ хандах нь” номонд энэ хүний тухай дурьдсан байдаг бөгөөд унших гол шалтгаан минь болов. Ямартай ч уншаад үзэхэд дэмий шалдаг булдар зүйлээр цагаа үржээ гэж бодогдоогүй.

Номын гол агуулга нь насан туршид алтанд л анхаарал тавьж амьдарч байгаа мөнгө хүүлэгчийн өөрийн мэдэлгүй гээсэн амьдралын утга учрын тухай өгүүлсэн байлаа.

Номын хэсгээс
...Би тэр үед Гобсекийн амьдралыг сайн мэдэж чадаагүй байсан учир, ийм хүний толгойд бас яруу найраг бодогдох нь ээ? Гэж их гайхав.
- Над шиг жаргалтай амьдардаг хүн хаана байна вэ? Гээд Гобсекийн нүд нь гийж: - Та залуу насандаа эрдэж явдаг хүн байна. Цузлыг хараад та, хүүхний дүр үзэгдэх шиг болдог бол би, миний нүдэнд нүүрснээс өөр юм харагддаггүй юм. Та юм бүхэнд итгэдэг байхад би юунд ч итгэдэггүй...

Гэхдээ энэ номонд гарсанчлан “капитализм муухай” гэсэн сэтгэхүйгээс нэгэнт л өөр илүү дээр гарах систем санал болгож чадахгүйгээс хойш салах хэрэгтэй бөгөөд таньд “Капитализмыг өмөөрөх нь” гэдэг Аяан Рэндийн номыг санал болгоё. Ерөндөг болгож уншина бизээ.