Food pyramid

"Хүмүүс идэхийн тулд амьдарч байх шиг, харин би амьдрахын тулд идэж уудаг"

- Аристотель

Энэ үгийг уншихаар л гартаа тааралдсан болгоноо идэх хүсэлгүй болчихдийн. Хүн эд эсээ тэжээхийн тулд иддэг гэж би боддийн ууг нь. Тэгвэл бидний өнөөдөр идэж байгаа зүйлс үнэхээр эд эсийг маань тэжээгээд байна уу, эсвэл алаад байна уу гэж бодлоо. Хэрвээ тэжээж байвал хүн болгон 150 хүртэл насийг насалж дөнгөнө гэж эрдэмтэн довторууд хэлсэн шүү. (Кубын довторууд Кастрог 150 хүргэх боломжтой гэж мэдэгдэж байсан байхаа) Үнэхээр үнэн бол 5 дахь үеэ үзчихнэ байна ш дээ. За яахав 150-аа байг. Ядаж 80 гарахын тулд бид юу хийх хэрэгтэй бол? Монгол хүний дундаж наслалт 60, 70 хавьцаа догонцоол явчихна. Надад тэдэн жил үлдсэн юу ч хийж, юу ч идсэн яахав, сайхан идэж байгаал үхье гэж ярьдаг хүмүүст хэлэхэд хүн хүсвэл насаа уртасгаж болоод байна шүү цаана чинь. Хүн болгоны мэддэг аймшигт өвчин болох хорт хавдарын 80 хувь нь идэж уух юмнаас болдог гэдгийг анх сонсоод их гайхаж билээ. Тэгэхээр бид нар юу идэж байгаагаа мэдэхгүй зөвхөн амтанд нь хууртагдаж байгаал элдэв янзын өвчин тусч, түүнийгээ эдгээх гэж эм, тариагаар бөмбөгдүүлж бүр эрүүл байгаа хэдэн эрхтэнээ устгуулчихдаг болж таараал байгаам. Бид Африкийн иргэд шиг идэх юмны сонголтгүй хүмүүс биш шүү дээ. Юу л байна хүнсээр дүүрэн хүнсний дэлгүүрүүд байна. Миний уншиж байсан ном, нийтлэлүүдээс ойлгож авсан зүйл бол хүн идэж байгаа зүйлээ энэ их амттай хоол гэж сонгох биш харин энэ хоол надад хэрэгтэй юм байна гэж бодож сонгох хэрэгтэй гэсэн шүү. Хэрэгтэй гээд дандаа амтгүй ногоон цай уугаад, 2-р гурил идээд, түүхий ногоо мэрээд байна гэсэн үг биш л дээ. Ядаж л өдөр тутам хэрэглэдэг хүнсний бүтээгдэхүүний дотор нь агуулагддаг хэрэгтэй хэрэггүй бодис энэ тэрийг нь интернет хөгжсөн ийм сайхан үед байжийж олоол уншчуул хэрэгтэй байгаам. Жишээ нь хүн болгон сүү уух нь хэрэгтэй гэж мэднэ. Сүү бол уураг ихтэй бүтээгдэхүүн. Тэгвэл нэг аяга үзэмний шүүс-(эсвэл үзэмний цай)-нд байдаг уураг сүүнийхтэй тэнцэнэ гэдгийг мэдцэн байхад сүү олдохгүй бол үзэмний шүүс олоол уучихаж болно. Үзэмний source болох усан үзэм идэх нь бүр сайн. Ялангуяа халуунтай хүмүүст. Японд байгаа хүмүүс далайн байцааг идэх шиг л болдог байх. Далайн байцаа бол төмөр ихтэй. Бид төмсийг сайн муу гэж янз бүрээр л ярьдаг. Тэгвэл төмсийг хальстай нь чанаж идвэл (мэдээж хальсыг нь хуулж л иднэ л дээ) хүний биед тэжээл болдог. Өдөр тутмын хүнсний нэг бол будаа. Будааг хальстай нь иднэ гэж байхгүй л дээ. :) Харин чанаж буцалгахаасаа өмнө дэвтээж (урд орой нь усанд тавьбал бүр сайн) хэрэглэвэл хамгийн шингэц сайтай байх болно. Ингээд бичээд байвал дуусахгүй л дээ. Тэгэхээр эрүүл мэнддээ анхаардаг (анхаардаггүй хүмүүст мэдээж хэрэггүй л дээ) бол идэж буй зүйлээ нэг анзаарч харвал яасийн бэ гэж л хэлэх гээд байгаам шүү дээ түрүүнээс хойш. Тэнд хоолны том шинжлэх ухаан хөгжиж байхад бид энд хонины мах өдөр болгон идээд, архи хэтрүүлж хэрэглээд, сахаргүй л бол цай биш байж болохгүй шүү дээ. Тиймээс одооноос эхлэн эрүүл мэндийнхээ төлөө ямар нэгэн юм хийцгээе гээд уриалчихвал яадаг бол.

Эрүүл биед саруул ухаан оршиноо гэж...

P.S: Түрүүн нэг юм хэлэхээ мартчиж. Эрдэмтэд гурван цагаан хорыг бага хэрэглэхийг зөвлөсөн шүү. Үүнд: САХАР, ӨӨХ ТОС, ДАВС.