Pages

2006-07-04

Эх оронч үзэл

Дараах бичлэгийг хэн бичсэнийг нь мэдээгүй боловч үнэхээр блог дээрээ тавьмаар санагдаад...Yй олноороо харьд одож их юм сурч, их мөнгөтэй болж ирээд Монголоо хөгжүүлнэ гэнэ. Энийг яаж батлах вэ? Ихэнх хүн мэргэжлээсээ өөр, мэргэжил шаардагдахгүй ажил хийж, Америкт гэхэд л эмч хүн очоод ачигч, математикч мах, ногоо хэрчигч, инженер хүн асрагч хийж, бас Мексик голдуу цагаачидтай багагүй өрсөлдөж байх жишээтэй. Би ч тэдний нэг явсан. Эмч эмнэлэгт ядаж сувилагч, инженер хүн засварчин хийж мэргэжил чадвараа тэлэх бололцоо бага байна. Хувь хүмүүс маань санхүүгийн хувьд одоогоор хожиж байгаа мэт боловч үндэстний эрх ашгийн үүднээс харвал монголчууд бид ирээдүйд хожигдож мэдэх нь.Тэд маань их мөнгө илгээж байна. Ах дүүдээ маш их тус болж байна. Даанч тэр мөнгөний нэлээдийг баар, шоундаа идэж уугаад дуусгаж сайндаа л машин болгоод унаж байна. Харьд хөлсөө дуслуулж, хүнийг царайчилж олсон мөнгөөр нь эргээд гадаадын үйлдвэрлэгчдийг тэжээж байна гэсэн үг. Тоног төхөөрөмжөө хаягдал төмөр хэмээн хятадуудад зарчихсан болохоор архи найруулж бусдыгаа хордуулахгүй л бол эх орондоо юм хийхэд амаргүй байна. Оймс нэхээд 500 төгрөгөөр зарна гэвэл хятадууд 300 төгрөгийнхөөр цохино.Гадагшаа гарсан монголчуудын турүүч нь эргэхээр цаг болсон. Гэвч тэд алга. Тэднии зарим нь буцах битгий хэл одоо монгол руугаа буцна гэснийгээ өвчтэй хүн байх гэж гайхаж сууна. Хүүхдээрээ явсан нь харьд дасч байна. Хариад юу хийх вэ гэж тэд их ярьдаг. Бас Монгол дахь эрүүгийн нөхцөл байдлаас их айж байна. Хотод өссөн хүүхдүүд аав ээж найз нөхдөө санахаас биш монголын хаа нэгтээ байгаа уул, гол, тал, нуурыг зүүдлэх биш, аав ээж нь нутгаа үзүүлээгүй л бол.Тэдний заримд цемент бол хаана ч адилхан. Нэгэн цагт төрийн хар хайрцагт байсан охид маань дэлхийгээр нэг бэлчиж явна. Тэгэхээр тэр хайрцагт юу байдаг юм, бүү мэд. Уг нь манайх шиг үндэстэн нөхөрт гарч, хүүхэд гаргаагүй охидоо харьд илгээх нь эмгэнэл. Yндэстний эрх ашгаас давсан хүний эрх байх ёсгүй гэвэл фашист гэгдэх биз.Тэгвэл үндэстэнг үрэн таран хийвэл хэн гэгдэх вэ?! Америкт 10 жил байгаа залуу "Монголд 2 байртай болсон ч, харин 2 хүүхэдтэй болсонгүй" гэж хэлж байсан. Өөрөөр хэлбэл мөнгө монгол хүүхдийг орлохгүй гэсэн санаа цухалзуулж байна. Америкт настангууд асрамжийн газарт насны намраа тухтай өнгөрөөдөг учраас үр хүүхэдгүй байлаа гээд нэг их санаа зовох юмгүй байдаг. Харин монголчууд нутагтаа ясаа тавина гэдэг. Энэ нь хүч тамираа дуустал, өвгөн эмгэн болтлоо харьд сууна, харь орныг хөгжүүлнэ гэсэн үг битгий болоосой. Харьд гарсан асар олон монголчууд, одоо гадагшаа гарахаар зэхэж байгаа хүмүүс идэр насандаа эргэн ирж монголоо хөгжүүлнэ гэдэг нь үнэн.Япончууд, солонгосчууд 2-р дайны дараа америк явж ирээд японыг хөгжүүлсэн юм шиг манайхан ярьдаг. Арай ч тиймгүй юм билээ. Нөгөөдүүл нь эргэж ирэх биш, харин тэндээ жапаантаун, корейтаун байгуулаад үлдчихсэн, нилээд нь оргүй уусчихсан. Япон чинь тэднээс өмнө хамаг юмаа өөрсдөө хийдэг орон байсан, тиймдээ л дэлхийн дайн хийлцэж агаар, газар, усанд АНУ-тай ана мана байлдаж байсан билээ. Филиппин, Пакистан зэрэг олон орны хүн амын нилээд хувь нь цагаачилж ажилласаар мөн ч удаж байна. Жишээ нь Америк хүн хөгшрөхөөрөө Филиппин асрагч хүүхнүүдийн гарт очдог гэмээр. Гэвч дээрх орнуудын Ихэнх хүний амьдрал ядуу хэвээр,Монголчууд бид Ирланд үндэстний туулсан, туулсаар яваа шиг түүхийг эхлүүлчихээд байгаа мэт. Ирландууд америк руу цагаачилж эхэлсээр 500 жил болжээ. Их ч мөнгө гуйвуулсан байх. Аав ээждээ эргэж ирэхгүй гэж хэлээд явсан хүн байхгүй биз. Гэвч тэд усанд хаясан давс шиг уусчээ. Америкт Ирланд цусыг ямар нэгэн хэмжээгээр агуулсан хүн 60 сая байгаа гэдэг. Ирланддаа одоо зөвхөн 3-хан сая Ирланд хүн үлджээ. Манайх 2.5 сая хүнтэйгээр, тэр тусмаа орон орон руу цацах аянаар эхэлбэл хэд маань үлдэх бол. Ирланд залуус одоо ч америк руу ирсээр байдаг юм билээ. Гэтэл одоо Ирланд олон орны, жишээ нь Дублин 50000 хятад цагаачтай болжээ. Английн эрхшээлд орсон хойд Ирландад бүүр ч цөөхөн Ирланд хүн үлдэж тэндээ үндэстний цөөнх болов. Олон сая ирланд цагаачдын гуйвуулсан байх ёстой олон тэрбум доллар наалдаж Ирланд улс цойлсон юм байхгүй. Ирландууд кельт хэлээ ч мартжээ. Тэр мөнгийг технологи үйлдвэрлэлд биш гол төлөв идэж уухад зарцуулсан бололтой. Ирланд биш Америк хөгжсөн. Ирланд эдийн засгийн чадавхиараа Грек, Португалийн зиндаанд, Европдоо хойгуур ордог юм. Грек гэснээс Грек, Монгол хоёр цагтаа цалгиж явсныг дэлхий мэднэ. Одоо хоёулаа унтаж байна. Грекийн их нутаг Анатолийн хойг одоо Турк гэдэг улс болж хойч үе нь Грек байснаа мартаж, өвөг дээдсээ Монголоос нүүж очсон гэж андуурах болжээ.Америкийн бөөрөнд наалдсан, бас АНУ үүссэн өдрөөс хойш сая сая хүнээ ажиллуулсаар ирсэн, одоо 30-аад сая цагаач нь бий гэдэг Мексикт одоо болтол ихэнх хүний амьдрал ядуу байгаагаас мянга мянгаараа америкийн хилийг өдөр шөнөгүй нууцаар давсаар. Америкийн дэлгүүрийг мексикийн биш, далайн цаадах Хятадын бараа дүүргэж байна. Уг нь тэд АНУ-ын дараа ордог хүчирхэг, удахгүй гүйцнэ гээд ханхалзаж баймаар. АНУ-д хэдэн зуун жил хүмүүсээ ажиллуулаад байгаа Мексик гялалзаагүй байхад Монголчууд бүгдээр гадаадад гарч ажиллаад ч эргээд улсаа хөгжүүлж чадах уу? Гэртээ хоол хийхээс төвөгшөөн биеийн амрыг харж, хүүхдүүдээ айл айлаар хэсүүлж, тэднээрээ хоол зөөлгөж идээд баяжсан айл байдаггүй бололтой. Сүүлдээ бүүр балайраад эх орноо түрээслээд баяжъя гэсэн ухуулга хийж явдаг хүмүүс ч бий болжээ. Энэ нь ээжийгээ мөнгөтэй хүнд түрээслэнэ гэснээс ялгаа юу байна.Mонгол улсад монгол үндэстний дөнгөж 25% буюу 2.3 сая нь байна. Монголчууд биологийн насжилтаараа залуугаараа байгаа үндэстний нэг гэж тооцогддог тул 500 сая хүртэл үржих нөөцтэй юм. Гэтэл залуугаараа төрөл арилжиж мэдэх нь. Сайхан сайхан бүсгүйчүүд 4-5 хүүхэдтэй биш, 4-5 дипломтой залуу насыг барж байна. Ээмэг зүүсэн хөвгүүд олширвол удалгүй гомо , лесби хэмээх манингууд залгаж мэдэх тул хүний өсөлтөнд бас саад болно гэсэн үг. Сүүлийн 10-аад жилд гадагшаа яваад ирээгүй хүмүүсийн тоо Монголд төрж байгаа хүүхдүүдийн тооноос олон дахин давж эхэллээ. Манайхан орон зайгаа үлдээн үнэн чанартаа дүрвэж асар олноороо харьд одсоор. Аймаг, сумын төвийнхэн ч Улаанбаатар "хот улс" руу дүрвэн бөөгнөрч тэндээсээ дэлхийн аянд мордож ард нь асар их нутагт эдний орон зай, тэдний төрүүлээгүй үр хүүхдийн орон зай үлдэх нь. Нэгэнт охид хөвгүүд маань удаан хугацаагаар явсан болохоор тэдний үлдээсэн орон зай руу, нутагтаа хэт чихэлдэж, хэт халууцаж байдаг орныхон цуваад эхэлбэл яах вэ, тэднийг байлгаач гэвэл яах вэ. Энэ хоосон хашаанд чинь ирж бууя гэвэл яах вэ. Хадны мангаагаар битгий айлга гэх биз. Тэдний хувьд Монгол диваажин шиг санагдах ч юм бил үү. Хэрвээ монгол хүнтэй Монгол улсыг ирээдүйд байлгана гэж байгаа бол одооноос бодох хэрэгтэй мэт. Зээл, тусламжаа ямар ч дарамтгүйгээр цуцалчихдаг Орос шиг их гүрэн битгий хэл пүүс компани ч цаашид бидэнд таарахгүй биз.Дэлхийгээр нэг цагаачилсан Монгол гэх эрээвэр хураавар хүмүүс 2000 жилийн дараа эргэж ирээд бас Израйлийн түүхийг эхлүүлэх үү. Энэ бол хүсэхээр хувь заяа биш байх.Саявтар Улаанбаатарт дүрвэгсдийн асуудлаар олон улсын хурал болсон байна лээ. Могол, Хазар/тэдний бэсүд зэрэг монгол овгийнхон/, Халимаг мэтийн хүний нутагт байгаа ах дүүсээ авах цаг ирвэл тэд туслах гэж байгаа бол ч яахав. Харин захын дүрвэгсдийг авчрах асуудлыг тавивал оронд нь өөрийн ах дүүсийг авчиръя гэсэн асуултыг бид сөргүүлэн тавих ёстой. Бидэнд ч Монгол гаралтай гэж үзэгдсэнийхээ төлөө хядуулж, гадуурхагдаж ирсэн ах дүүс байна. Америкчууд талибанчуудыг хөөхөөр Афганистанд ирэхэд зэр зэвсэг муутай хазарууд цэргүүддээ гутал гуйж байсан гэдэг. Узбекууд нь Узбекстан, Туркээс, Тажикууд Тажикстан, Иранчуудаас, пуштунчууд пакистан, арабуудаас зэр зэвсэг авч байхад хазарууд ганцаардаж байсан. Иранчууд хэцүү хүнд үед тажикуудад /афганы/ зэвсэг, нисдэг тэрэг өгсөн атлаа өөрсдийнх нь төлөө олонтаа байлдаж ирсэн хазаруудад Хомейнийнхоо зураг илгээж байсан гэдэг.Сталин халимагуудыг ачааны вагонд чихээд тал нь замдаа хөлдөж, дарагдаж амь насаа алдсан Монголын хилийн ойролцоо авчирч цөлөөд байхад Чойбалсан тэр боломжийг ашиглах нь битгий хэл тэднийг огт сонирхохгүй байсан тул тэд сибирьт 10-аад жил болоод харийн нутаг руу буцаад явчихсан... Харамсалтай нь монголчууд бие биенийг татах биш түлхэх юм даа. Зарим хүмүүс Өвөр монголчуудаас жийрхэж, тэднийгээ хятад гэх нь холгүй байдаг. Хятадууд тэднийг маань хятад болсон гэж үзээгүй байхад шүү дээ. Ар Монголыг чөлөөлөхөд олон зуун Өвөр монгол ирж амь биеэ хайрлалгүй оролцсоныг тэд мэддэггүй юм байх даа. Хэдэн жилийн өмнө Орхоны эрэг дээр Хар хорины хэдэн залуус"Хотонтынхонтой алалцана" гэж хөлчүүрхэж байхтай би таарч билээ. Далайн цаана байгаа нэгэн монгол харь эзэндээ нөгөө монголоо сэмхэн гүтгэн ажлаас нь халуулж байсан нь ганц тохиолдол биш.Амьдрах орон зайгаа тэлэхийн төлөө тэмцэл дэлхийд улам хүчтэй өрнөж байхад харин бид орон зайгаа үлдээн харьд, тэдэнтэй чихэлдэхээр одож, үлдсэн нь виза хөөцөлдөх хоорондоо газар нутгаа хайргүй сэндийчиж байна гэвэл хэр хэтрүүлэг болдог бол. Дэлхийг удирдаж явсан үндэстэн хүний нөөцөндөө ийм хайнга хандаснаас эцэст нь хулан тахь шигээ ялгаатай нь сайн дураараа тарж, цөөрч, уусч манж хөршийнхөө хойноос мордвол ичмээр, бас хүн төрөлхтөнд ч харамсалтай бус уу. Бидэнд одоо үндэсний үзэл, үндэсний үйлдвэрлэл хоёр ус, агаар мэт дутагдаж байна.

No comments: