Эхний хэсэг: Одоо цагийн тухай.
Юуны өмнө ирж яваа цагаас өмнө одоо үргэлжилж буй цагийн тухай бяцхан эргэцүүлэл хийе.
Монголчууд бид ядуу байгаа болохоор Оюу толгойг “ер нь уул уурхайгаа, газар нутгаа” ашиглан хөрөнгөжиж байж өөдлөн дэвжинэ гэсэн үзэл бидний дунд ноёрхож байна. Товчхондоо одоогийн бидний сонголт бол Оюу толгой биш “Оюунт” толгой гэж би үздэг.
Гадаадын уул уурхайн бизнэс хийдэг компаниудын шүлсийг гоожуулаад байгаа энэ газрын хэвлийн баялгаас үүссэн давуу тал бол үнэндээ цаг зуурын давуу билээ. Газар ухах, хүдэр баяжуулах зэрэг технологууд өндөр хөгжсөн өнөө үед тэр баялагыг “нүд ирмэх зуур” ухаад авчихсаны дараа энэ давуу тал алга болохоор барахгүй тэндээс үлдсэн “бяцхан хөрөнгө” бидний ирээдүйн амыг "барих" болно. “Учир мэдэхгүй хүүхдэд Укс ус гээд зүйрлэчье. к к” Ер нь монголын хүн амын ерөнхий амжиргааны төвшин сайжрах нь ойлгомжтой бөгөөд энэ байдал нь заавал уулаа нурааж, талыг там болгохгүй байсан ч сайжрах л болно. Өндөр технологи (нано технолог) хөгжиж алт зэс нүүрс зэргийг үйлдвэрийн аргаар гаргаж авах ч юм уу орлуулах бүтээгдэхүүнийг хийж чаддаг болохоос өмнө бид газрын баялгаа ашиглан хөрөнгө бүтээх хэрэгтэй, гэж үзэхээсээ өмнө бид ирээдүйд олох гэж зориод байгаа тэр хөрөнгөө эзэмших ёс суртахууны болоод эдийн засгийн алсын хараатай билүү гэдгээ эргэцүүлэх хэрэгтэй мэт. Миний хэлэх гээд буй гол санааг энгийнээр үзүүлсэн нэг кино байдаг шиг санагдаад байна. Нэрийг нь санахгүй байгаа нь харамсалтай гэхдээ тэр кинонд нэг энгийн даржин амьдардаг залуугийн хамаатан тэрбумтан нас барах болоод их хөрөнгөө өвлүүлэхээр түүнд нэг даалгавар үлдээдэг. Тэр нь гуч хоногийн дотор гучин сая долларыг үрж чадвал гурван зуун сая долларын өв залгамжлагч болгох болзол. Гэхдээ зүгээр нэг үнэтэй эрдэнэс худалдаж аваад хэн нэгэнд бэлэглэх гэх мэтийг хориглосон байдаг бөгөөд тэр залуу хэрхэн гурван зун саяыг авахын тулд гучин саяыг нэг сарын дотор үрэхээр хөгжилтэй ажил эхэлж байгаа талаар гардаг. Өв залгамжлуулагч өвгөний энэ хачин үйлдэл нь дор хаяж л ядуу амьдарч байгаад гэнэт баяжиж хүнээ байчих бий, мөн их мөнгөтөй харьцаж чадахгүй хоосон хоцрохоос негр залууг сэргийлж өгдөг. Энэ хөгжилтэй киноноос миний тусгах гээд буй гол санаа бол гэнэт баяжих гэдсэнд цөвтөй гэдгийг мэддэг тэрбумтан өвгөн өв залгамжлагч залуугийнхаа гэдсийг “цөвтгөхөөс” сэргийлсэн ухаалаг арга сэдсэн гэдэгт буй юм.
Олон жилийн турш эрэл хайгуул хийсний үр дүнд бид яг тэр өв залгамжлагч негр залуу шиг гэнэт асар их хэмжээний хөрөнгөтэй гэдгээ мэдэж дэлхий дахины “хайрыг” татаад байна. Киноноос ялгаатай нь бидэнд ухаалаг аргаар гэдсэндээ “цөв” суулгачихгүй шиг байх аргыг зааж өгөх өвгөн алгаа. Өөртөө найдахаас өөр замгүй.
Дөнгөж нэг хөл дээрээ зосож ядаж буй “ардчилалтай” манай улсад энэ олон улсын анхаарлыг татаж арааны шүлсийг гоожуулах нь ихээхэн аюул дагуулж мэдэх юм. Энэ бол жич сэдэв тул алгасая.
Том хэмжээний хөрөнгө оруулалт татаж үзээгүй. Хөрөнгө оруулалт гэдгийг зүгээр мөнгө өгч байгаа хэрэг гэж ойлгодог бид нар үнэн хэрэгтээ ямарч хөрөнгөгүй даржин амьдарч байсан тэр негр залуу шиг биш гэж үү. Төсөв татварын орчны байдал бага зэрэг сайжрах шинж мэдэгдэнгүүт л улам их үрж эхэлдэг “тэр бум тэрбумаар нь хөшөө босгоогүй гэж үү, сая саяаар нь уулан дээр бага ангийн хүүхэд зурсан юм шиг зураг зураагүй гэж үү” үрэлгэн шийдвэр гаргагчид ядуу сэтгэлгээтэнгүүд эх орныхоо минь тархи биш гэж үү.
Одоохондоо бидний гол аюул бол оюунт толгойтой болоогүй байхдаа оюу толгойг олсон маань гэж харагдаад ... Магадгүй би ухаалаг цөөнхийг “улс төрд хэрэглээд байдаг тэр цөөнх биш шүү, хөгжил дорой бидний дунд буй чадвартай тэр цөөнх шүү” олж харах чадваргүй байгаадаа ч юм уу тийм цөөнх байхгүй байгаагаас ч юм уу “байгаа гэдэгт итгэж л байх юм” ийм хаширласан юм бодоод байгаа байж ч мэднэ. Хэрвээ ямар нэг зөв шийдэл бодоод явдаг бол та өөрийн хүссэнээ бичиж болдог нэг сайхан блог нээгээд түүгээр дамжуулан ухаанаа уралдуулаач гэж уриалая.
Сүүлийн хэсэг: Ирж буй цаг
Монголын сэргэн мандалтын үед буюу их хаадын үед бидэнд хурдан гавшгай морин цэрэг, хээр талын болон хот сууринг эзлэн авах, олны сэтгэлийг үгээр “дагуулах” чадвар, (энэ чадварыг өөрийгөө бусдын өмнөөс тахилын ширээн дээр гаргахыг номлодог шашин шүтдэггүй байсантай холбож бодох дуртай.) зэрэг тэр үедээ тэргүүлэх давуу талтай байсан.
Техникийн зуунд бидэнд чадвартай ажиллах хүчин битгий хэл хүн амын тоо дутуу байдал зэрэг хэзээ ч гүйцэхгүй боломжгүй сул талууд байлаа. Харин мэдээлэл холбооны технологи бүхнийг шийдэж байх болсон шинэ эрин эхэлсэнээр дээр дурдсан дутагдалтай талууд багасаж шийдвэрлэж болох шинэ сул талууд үүсэж байна. Эдгээр шинэ дутагдалууд бол ерөөсөө хувь хүний тэмцэх чадвараас л хамаарах болно.
Энэ чиглэлээр (ICT гэх мэт технологийн) хөгжиж оюунт толгойтой болсон цагт тэр хүсээд байсан хөрөнгийн потенциал аяндаа бий болох бөгөөд бидний ирээдүйн замыг гэрэлтүүлнэ гэдэгт итгэлтэй байна.
Нөгөө гараад ирэх бий гэж айгаад байгаа нано технологи “өөр ямар нэг зөн совин төдий байгаа бусад технологууд ч тэр” харин ч бидэнд улам их боломжыг нээж өгөхөөр барахгүй бид илүү ихийг хийж, ирээдүйг бүтээлцэх цаг ч ирэх болно.
Газрын лицэнзийн төлөө албан газрын үүдийг эвдэн байж тэмцэлдэж байгаа тэдгээр “тэмцэх” чадвартай залуусаас, интернэт кафед хэрхэн имэйлтэй болох талаар yahoo-г үзэн “гайхаж” суугаа залуус бага зэрэг хоцрох хэдий ч оюунт толгойтой болох ирээдүйтэй төдийгүй тэд жинхэнэ баялгыг бүтээх илүү боломжтой болно.
No comments:
Post a Comment