Jesus family tomb

Гадны мэдээллийн хэрэгслүүдээр шуугиж байгаа нэг мэдээ бол "Есүс Христ болон түүний гэр бүлийнхэний булш (tomb)"-ыг Израйлаас олсон бөгөөд нэртэй найруулагч, зураглаачид хамтран "The Burial Cave of Jesus" гэсэн баримтат кино мөн ном бичжээ. Кинон дээр оскарын шагналт найруулагч Жеймс Камерун (Titanic, Terminator), Симча Якобовичи нар голлон ажиллажээ. Уг булшыг 1980аад онд олсон бөгөөд гаднаа бичээс бүхий 10-н чулуун булш юм байна. Нэг чулуун булшин дээр "Yeshua(Есүсыг hebrew-ээр)" гэсэн бичээс байжээ. Мөн түүний гэр бүлийн хүн Mary Magdalene, хүү Judah нарын нэр булшин дээрээс уншигджээ. Энэ нээлтээ "Мянганы археологийн нээлт" гэж байгаа бөгөөд дэлгэрэнгүй мэдээллийг "Jesus Family tomb" site-наас үзээрэй. Хэрвээ энэ үнэн бол Dan Brown-ы "Da Vinci Code" зохиол fiction биш болж таарах нь дээ.Үнэн худлаа нь тодорхойгүй дээрх мэдээлэлийн талаар дараах линкүүдээс уншаарай:

Did these stone chests contain the body of Christ and his wife?

Jesus tomb found, says film-maker

Raiders of the Lost Tomb

Archaeologists, scholars dispute Jesus documentary

P.S: Баримтат кино нь Discovery Channel-аар 3-р сарын 4-нд "The Lost Tomb of Jesus" гэдэг нэртэйгээр гарах юм байна.

Interaction with software users

Хишгээ ахын бичиж байсан төслийн удирдлага бичлэг дээр хэрэглэгчийн тухай нэг хоёр гэж ирээл бичсэн нь их таалагдаж байлаа. Үүн дээр нэмээд өөрийн бодож явдаг зүйлээ хуваалцая. Implementation & operation хэсэг дээр яалт ч үгүй хэрэглэгчтэй тулж ажиллах хэрэг гарна. Хичнээн сайхан software байгаад хэрэглэгч нь ойлгож ашиглаж чадахгүй бол ёстой үсээ зулгаахаас өөр яахав. Ямар ч хэрэглэгчид тэдний үнэт цаг зав, хөрөнгө мөнгө, хугацааг хэмнэх сайхан зүйл нэвтрүүлэх гэж байна даа би нэг сураад авья гэж боддоггүй харин дахин нэг юм шинээр сурч төвөг удах нь дээ яршигтай ялаанууд вэ л гэж боддог. Хэрвээ захиалагч байгууллага нь маш өндөр үнэтэй software авсаныг хэрэглэгч мэдвэл нэг балай software шахах гэж их хичээж байнаа гэсэн харцаар таныг харж магадгүй. Хэрвээ хямдхан software байвал манайхан энэнтэй энэнгүй алзахгүй, алдагдалд орохгүй гээд нүүрэн дээрээ инээмсэглээд нидэр дээрээ хаяаад явж мэдэх юм. Зарим нь word дээр хүснэгт хийхийг заагаад өгөхийг эсвэл XP cd хуулж өгөөч гэж өөдөөс хэлж магадгүй. Хэрэглэгчээ хаанаар өргөмжилчөөд байгаа хүмүүс чинь тэднийгээ сурсангүй гэж загнаад, зодоод явалтай биш зураг дээрх шиг always smiley царайлаал уулзах хэрэгтэй. Яагаад малилзаад байгаан гэж эхэндээ асууна, тоох хэрэггүй, дараа нь өөрсдөө дагаад инээдэг болно. Хэрвээ та software-тээ бүрэн итгэж байгаа л бол эргэлзэх хэрэггүйгээр хэрэглэгчдээ ашиглаж сурхад нь дэмжих янз бүрийн арга хэрэглэх хэрэгтэй. Тэгвэл ямар арга ашиглаж болохуу. Эхлээд Кеy хэрэглэгчдын группыг тогтоох буюу хамгийн гол үндсэн хэрэглэгчдээ ялгаж тогтооно, тоочиглоно. Тэр групээсээ нөлөөлөгч буюу тэдгээр хэрэглэгчдийн санал, шийдвэрээр software-т өөрчлөлт оруулахыг зөвшөөрдөг мөн шинэ зүйлийг урамтайгаар хүлээн авдаг хэрэглэгчдийг мэдэж авах хэрэгтэй. Эдгээр хүмүүстэй хэсэг хугацаанд face-to-face уулзаж ажиллана. Эдгээр хүмүүс ихэвчлэн юмыг ойлгодог хүлээн авдаг учраас нээх удалгүй найзууд болоод гар гараасаа хөтлөлцөөд савлаад явдаг болж магадгүй. Хамт олондоо нөлөөлөгч хүмүүсийг өөрсдийг нь багшлах хэмжээнд хүргэсэнээр тэд нар нь бусаддаа заагаад, сурталчлаад ёстой нөгөө маркетингийн хэллэгээр нэг нь 10-г дагуулж ирнэ гэдэг шиг л цаашаа явахад хялбар болж болох юм. Мөн менежментийн янз бүрийн support-оор хэсэг хугацаанд бөмбөгдвөл зүгээр санагдсан. Жишээ нь software-ийг ашиглах зааврыг зузаан ном болгож өгөхөд түүнийг нэг бүтэн унших хүн ер нь их ховор учраас хэрэглэгчдийн mailing list үүсгэж байгаад зураг, загвар давамгайлсан жижиг хэмжээний tip-үүдийг явуулаад байж болно. Мөн хэрэглэгчид чинь социализмын үеийн багш төвтэй сургалтыг дүүргэсэн хүмүүс бол удирдлагуудаар нь дамжуулж байнга сануулж, болохгүй бол донгодуулуулах, арга хэмжээ авхуулуулах нь өнөө үеийн хамгийн оновчтой арга болоод байгаа. Туршаад үзэхэд гэмгүй. Нилээд хэдэн хэрэглэгчтэй ажиллахадаа ажигласан зүйлээ бичлээ дараа нь нижгээд хэдэн хэрэглэгчтэй харилцаж үзчээд арай өөр зүйл бичих байх гэж найдаж байна. Төгсгөлд нь хэлэхэд хэрэглэгчдийг хэтэрхий өндөрт өргөх хэрэггүй гэж Хишгээ ахын хэлдэг үнэн юм шиг байгаан, хааяаа ч болов энэ чинь болохгүй асуудал байна гээд эвтэйхэн хэлчихэд гэмгүй шүү.

P.S: Зөвхөн монгол хэрэглэгчдийн хувьд бичив.

Greeting

Хүр хүр дуутай
Хүнс юмаа хадгалуулдаг
Хүний өөрийнийг ялгадаг
Хүдэр нэртэй нохой жил улирч
Хөө хар биетэй
Хорчигнох сонин дуутай
Хөрст газрыг урвуулах
Хүч ихтэй гахай жил айсуй

Хамгийг номхотгогч гал гахай жилдээ Хамба торгоор гэрээ дүүргэж
Халзан хониор хотоо бялхуулж
Гэр дотроо ширдэгтэй
Ширдэг дээрээ олбогтой
Ширээн дээрээ сархадтай байхыг ерөөе.

P.S: Арван хоёр жилийн магтаалаас

SaaS and Passion for All

Hosted application-ууд сүүлийн үед маш өргөн хэрэглэгддэг болох шинжтэй байна. Хүн бүр л интернэтэд тулгуурласан энэхүү үйлчилгээг ярьж, компаниуд аль хэдийнээ туршилтын хувилбаруудыг бүрэн тогтвортой хувилбар болгон шилжүүлээд эхэлсэнээрээ 2006 онд хамгийн их яригдсан зүйлсийн нэгээр SaaS буюу Software as a Service гэгдэх энэ үг тодрох нь дамжиггүй ээ. Сайн, саар олон талтай хэдий ч ямарч байсан өөрийн гэсэн ашигтай хэлбэр бүхий шинэ софтвейр архитектур юм. Энэ архитектурын хүрээнд хэрэглээнд нэвтэрсэн олон хэрэгсэл онлайнд бийгээс дурдвал: Google docs & Spreadsheets, 37-н сигнаалийн Basecamp, Salesforce.com гэх мэт мөн бидний сайн мэдэх Yahoo, MSN, Google-ын имайлын үйлчилгээг дурдах нь илүүдэхгүй бизээ. Өөрөөр хэлбэл манайханы тодорхойлох гэж оролдсон энд бас энд дурдсан зүйлүүд бол зөвхөн нэгээхэн хэсэг нь л юм. Зургийг арай холоос хараад хэлбэл SaaS бол нилээд том зураглалд хамаарах ойлголтоо.

Web 2.0 гэх ухагдахуун алдаршиж AJAX болон өгөгдөл синхрончлогдон, илүү үр дүнтэй дамжих болсонтой холбогдон хүчтэй яригдаж SaaS гэдэг нэрийг хүртэл олсон энэ архитектурыг хэрэглэгч болон хөгжүүлэгч талаас нь сайн ба муу талуудыг нь дараах байдлаар харьцууллаа.

Хэрэглэгч талаас авч үзвэл:

Сайн тал:

- Өөрийн програмыг ямарч компьютер дээрээс хандан авч хэрэглэх боломжтой.

- Суулгах тохируулах шаардлагагүй.

- Хяналт удирдлага хийх зардалгүй болно. Өөрөөр хэлбэл хэрэглэгчийн талд Administrator-уудад зориулсан зардал үгүй болноо гэсэн үг.

- Броузер бүхий ямар ч комьютер дээр ажиллах бололцоотой.

Сөрөг тал:

- Хувийн нууцлалын чанартай зүйлс таны удирдлагаас гадна байх болно. Сэтгэлд чинь жоохон дарамттай байж мэднэ. Гэхдээ бүх SaaS-ын үйлчилгээнд ийм байдаг гэвэл худлаа.

- Offline үед ажил чинь зогсоно.

Хөгжүүлэгч талаас нь авч үзвэл:

Сайн тал:

- Үйлдлийн системд зориулан хийдэг байсан процедур тэр чигээрээ алга болно. Зөвхөн броузэрт зориулна.

- Засвар үйлчилгээ хийх, шинэ хувилбар гаргахад бүх хэрэглэгчид нэг дор зэрэг хүрнэ. Maintenance хийхэд олон хэрэглэгчтэй зууралдахгүй.

- Хулгайд алдахгүй.

Сөрөг тал:

- Тог цахилгааны байнгын зардал болон өгөгдлийн багтаамжын (storage) их нөөц шаардлагатай, мөн bandwidth их байхыг шаардана. Програмаа байнга хянаж түшиж байх хэрэгтэй гэдэг утгаараа тасралтгүй, найдвартай ажиллаж байх шаардлага гарч ирнэ.

- Потенциалны administration хэрэгтэйн дээр дэд бүтэцийн нэмэлт нөхцөл гарч ирнэ. Сүлжээ тасрахгүй байх гэх мэт.

- Ямар нэг жижиг доголдол гарахад нэг дор бүх хэрэглэгчидээ сандаргах аюултай. Систем хэсэг хугацаанд бүрэн доголдсон тэр үед конэц филма болох эрсдэл өндөр.

Сөрөг талуудаас айгаад, эсвэл хэрэглэгчид итгэхгүй байх гээд бариад авахад хэцүү санагдчихсан уу? Шийдэх гээд үзвэл яасийн бэ? Ямарч архитектурт сул тал болон давуу тал байсаар ирсэн бөгөөд сул талууд байгаа нь л танд бусадтай өрсөлдөх боломжыг олгодог байж мэдэх юм шүү.

1. Интернэтийн холболтоос хамаарах хүчин зүйлээс айх нь үнэндээ утгагүй юм. Газар хөдлөлт болон давагдашгүй хүчин зүйл тохиолдох нь аюултай юу гэвэл аюултай. Гэхдээ ашигтай загварыг ашиглахгүй байх шалтгаан болж чадахгүй. Тэр ч бүү хэл Газарзүйн хувьд тархсан байдлаар SaaS-ыг зохион байгуулж болох бөгөөд харин ч таны байгаа орчинд ийм эрсдэл үүсэхэд таны өгөгдөл дэлхийн хаа нэг аюулгүй газарт хадгалагдан үлдэхээр зохион байгуулах бүрэн бололцоотой.

2. Мэдээллээ хамгаалах шаардлагатай зүйлс бизнэст бишгүй олон бий. Энэ нь өөрийн үнэт мэдээллээ жишээ нь дансны дугаар зэргээ хэн нэгний сэрвэрт хадгалуулахад нэг л итгэх аргагүй гол харлам санагдах тохиолдол гарах нь мэдээж. Энэ тохиолдолд та үйлчилгээ үзүүлэгчид итгэх, байгуулсан гэрээ зэрэгт найдахаас өөр аргагүй. Гэхдээ тэд ихэвчлэн таны мэдээллийг амь шигээ хайрлах хүмүүс. Учир нь ийм эвгүй зүйл хийгээд баригдсан тохиолдолд юм уу эсвэл хэн нэг хакер таны мэдээллийг тэднээс салгачихсан тохиолдолд тэдний үйлчилгээ зах зээл дээр нэр хүнд нь навс унах хэмжээнд очно. Маш жижигхээн шалтгаан ч ийм нөхцөлийг үүсгэж болзошгүй тул тэд байдгаараа хичээх болно.

3. Сэрвэр зогсох үед бүх зүйл салхинд хийснэ гэж айж байна уу? Дээр өгүүлсэн газарзүйн хувьд мэдээллийг тархаан байрлуулах бололцоо бүрэн бий үед нэг сэрвэр унахад нөөцөндөх сэрвэр нь шууд ажиллах бололцоотой үйлчилгээ үзүүлэгчийг нь сонгох хэрэгтэй. Үйлчилгээ үзүүлэх гэж буй бол тийм боломж бий болгох хэрэгтэй. Ганц сэрвэрт найдаа л суужийдаг ч гэж юу байхав дээ.

4. Хэрэглэгч талд бус SaaS үйлчилгээ үзүүлэгч талд байнгын administrator ажиллуулах зардал гарна. Энэ тогтмол зардлаас болоод SaaS-ын prepaid үйлчилгээ бий болсон гэж ойлгоход болох байх. Энэ бол нэмэлт зардал. Гэхдээ хэрэглэгчид маш хямд тусах, танд маш өндөр ашиг авчрах хувилбар юм. Зардлын хувьд Үйлчилгээ үзүүлэгч та аль болох олон хэрэглэгчтэй байх, хэрэглэгч та аль болох олон хэрэглэгчтэйг нь сонгох хэрэгтэй л гэсэн үг.

Хэрэглээний програмын бүх загварт SaaS model тохирохгүй. Жишээ нь server-т маш их resource иддэг 3D Game-үүд, нүсэр тооцоолол хийдэг Autocad гэх мэтийг энэ архитектураар онлайнд босгох гэж оролдох хэрэггүй байх.

SaaS бол 30 гаруй жилийн тэртээх анхны терминал (одоо бол броузэр) төхөөрөмж маягтай архитектур гэж үзэж болох бөгөөд энэ нь магадгүй бид комьютерийн шинжлэх ухааны бүхэл бүтэн нэг тойргийг туулжээ гэж ойлгогдохоор байгаа юм.

Дараагийн тойрогт энэ архитектурт тохирох шинэ бүтээлүүд хэн түрүүлж хийхийг хүлээгээд зах зээл дээр бэлэн байж байна. Зөвхөн олоод, судлаад, бүтээгдэхүүн болгоод, үйлчилгээг гаргаад ирэх жижигхээн passion бидэнд хэрэгтэй байгаа тул оч үсэргэх зорилгоор орчуулан, нэмж сийрүүлэн бичлээ.

Хуруугаараа чалчихуй

Шууд воорд нээгээд бичээд эхэллээ. Юу бичих гэж байгаан бүү мэд. Блог руугаа л хуулаад Паблишдах биз... Сая дөнгөж даргадаа “ангийн нийгэмлэгийн үнэмлэхээ” шалгуулчаад, амсхийгээ л суужийн... Хийх ажил мөн ч ундрах юм даа. Жилийн өмнө хийсэн нэг програм дээр дахин засвар хийх болчихымаа. Сайн дархан өөрийн хийсэн зүйлийг засна гэж байдаггүй гэдэг дээ. Хүний “нэг” насны эдэлгээ даахуйц “юм” хийхгүй бол алх дөш нийлүүлээд ч дээ... гэнгүүт

програм гэдэг чинь дахин дахин засвар, сайжруулалт шаардаад байдаг ажил шүү дээ гэж хүмүүс бодох байх л даа. Зүгээр л тэрүүхэн үедээ цаганд хавчигдаад “хурдлаад” дуусгачихсан програм байгаам. Олигтойхон тайлбар бичээгүй болохоор кодоо “уншиж” засвар оруулах гэж мунгинажийнөө. (ёооё хажууд хүн хүрээд ирэнгүүт далийж яваа бичлэгээ нуух гэж Alt+Tab тэмтчиж хайж сүйд боллоо шд. Би нээрэн шаал сүртэй баагий юм аа, тэртэй тэргүй миний блогийг уншчихдагаас л хойш юуг нь тэгж сандарсийн бол.... Гэснээс би жоохон зураг зурах хобби ч гэхиймуу авьяасны хэлтэрхий ч гэхиймуу сонирхолтой л доо. Хар зураг их сонирходог зурах гэж хичээдэг байлаа. Програмын мөр хөөснөөс хойш хаааааяа нэг амарч, сатаарахыг хүссэн үедээ бичгийн цаасан дээр харандаагаар “баатар” зураад суучихдагаас сүртэй сонирхохоо ч байчиж. Нөгөө юм мэддэг хүний дэргэд ичмээр дамшиг даа гэдэг шиг л зураг зурна л даа. Гэхдээ яахав өөртөө бол зураачаа зураач. Тэгж байгаад зурагнуудаа скаандаад блог дээрээ байрлуулна. Тэхээр үзээрэй. Юу хэлэх гээд баахан зураг энэ тэр гээд долоон булчирхайгаа тоочоод явчилаа??? Аан тийн хүн ирээд сандарсан тухай шд. Хүн хажууд хараад байхаар би зураг зурж чаддаггүй. Манай найз нар миний зураг зурж байхыг харах гээд би хүн харахаар чаддаггүй юм гэж ойлгуулах гээд бөөн л юм болж байсан санаанд орсийн. За тэр ч яахуу) Өнөөдөр техноратид өөрийн rank-ыг яагаад нэмэгдэхгүй байгаа учрыг нь олчих санаатай хэсэг эргэлдэв. Мэдсэн, дуулсан, харсан хүн байна уу?

Тэгж яваад нэрээр орсон линкүүдийг хайгаад үзсэн чинь Агуу блогчид гэсэн ангилал дунд (тоон дунд үсэг цохиж явна гэдэг шиг) миний нэр цохиж явахаар нь орж үзсэн чинь Сүмбээ найз намайг Агуу блогчин гэж боддог гэнэ. Ёстой ичмээр юм. Ийм аймаар магтуулаагүй удсийн байна. Сүмбээ баярлалаа гэхдээ гсн...

Блог бол дийлэнхийг нь өөртөө зориулан бичдэг он цагийн тэмдэглээс л юм. Хэзээ нэг цагт өөрийхөө бичлэгүүдийг уншиж үзээд тухайн үед юу бодож байсан ямар лэвэлтэй нөхөр байснаа санаж байхын тулд тэр... Одоо цагт бол өөрийн бодол санааг цэгцэлж авах гэж л бичдэг юм... Ийм л зорилго дунд эргэлдэж бичдэг хүнийг тэгж магтаж болох уу даа энэ чинь :D за за ингэсгээд шууд воордоо хаагаад паблишдачий даа.