Ийм гарчгийн дор сэтгэгдэлээ бичсэн минь нь зөв эсэхийг уншиж үзээд саналаа бичээрэй.Бүх мэргэжилтнүүд өөрийнхөө мэргэжлийг магтах өвчин туссан байдаг Айн Рэнд.
Гэхдээ би энд мэргэжлээ магтах гээгүй ээ. Өнөөдөр монголд компъютэрийн хэрэглээ улам бүр нэмэгдэж "айл бүрийг компъютержүүлэх" цаг хаяанд иржээ. Харин компъютэрийн худалдааг дагаж хийх ажил нь нэмэгдэх учиртай програм хангамжын мэргэжилтнүүд хаана юу хийж явнаа. Өнөөдөр дэлхий дахин интернэтэд "Даяарчлагдаж" - эдийн засгийн хамгийн том хөрөнгө оруулалтууд програм хангамжын зах зээлд жинхэнэ өрсөлдөөн жинхэнэ "гайхалтай" бүтээгдэхүүнүүдийг бий болгож байна. Монгол улсын хувьд Мэдээллийн Технологийн чиглэлийг хөгжлийн тэргүүлэх салбар болгон сонгосон маань маш чухал. Учир нь Эдийн засагт тулгуурласан [капиталт] нийгмийг босгох гэж байгаа л юм бол заавал газраа ухаад байх хэрэггүй. Монголд дэлхийтэй хөл нийлүүлж чадах 2-4 мэдээллийн технологийн корпорациуд байхад л хангалттай. Бид тэдгээр "гайхалтай" бүтээгдэхүүнүүдийг хийж сурах бүрэн чадавхи байгаа гэдэгт би үргэлж итгэж явдаг. Гэтэл монголд эдгээр "гайхалтай" бүтээлүүдийг жинхэнэ утгаар нь хулгайлж хэрэглээд заншжээ. Орос Хятад хоёр "Дээрэмчин улс" дэлхийг хууль бус програм хангамжаар хангаж байна. Энэ нь манай улсад "ашиг"-тай тусаж байгаа нь сайн хэрэг. Гэхдээ та програмист эсвэл энэ чиглэлээр амьдралаа холбосон бол энэ чиглэлийн хөгжлийн хамгийн том саад энд байна. Тийм ээ.
Монголын програм хангамжын мэргэжилтнүүд яагаад "бусад" шиг "гайхалтай" бүтээгдэхүүн битгий хэл хамгийн энгийн програм хийхдээ үргэлж хуулбарлан дуурайж байдаг вэ яагаад шаардлага хангахгүй програм хийдэг талаар та шүүмжлэх гэж байгаа бол би нэгэн логикын талаар санаагаа хэлье. Хамгийн эхний хамгийн том асуудал бол програм бичих үйл явцыг удирддаг прожект менежмэнтийн чадвар юм. Дэлхий нийт ямар ямар технологи ашиглан прожект менежмэнт хийдэг талаар манай байгууллагууд гадаад улсад мэргэжилтнүүдээ чамлахааргүй бэлтгэсэн байдаг л даа. Тэгэхээр бид энэ талаар харанхуй улс биш ээ. Хамгийн захын програмист л Програм хангамжын амьдралын цикл энэ тэр гээд л ярьж гарна. Харин гардаад хийж үзсэн хүн мэр сэр байхаас тийм баг байхгүй. Програм хангамж хөгжүүлэх үйл явц өөрөө "баг"-ийн тоглолтоос хамаардаг "спорт". Яагаад нэгч "баг" систем шинжилгээнээс авахуулаад хийх ёстой ёс горимоор нь ажиллаж үзээгүй байдаг вэ гэдэг дээр нэг л асуудал босож ирдэг. Энэ бол төсөв. Ихэнх "баг"-ийг цалинжуулж ч хүрэлцэмгүй төсвөөр "олдсон" ганц ажлаа хийхийн тулд юун систем анализ. Юун докумэнт менежемэнт. Юун Систем аналистыг хүлээж суух. Шууд л программистийнхаа чадалд найдаад нэг сарын дотор иймэрхүү юм хий гэдэг даалгавар өгдөг. Түүнээс хойш юу болдог нь ойлгомжтой.
Яагаад ийм байдалд хүрдэг вэ? Муу програмистуудтай болохоор энэ үү? Үгүй гэж би бодож байна. (уншиж буй програмистууд өмөөрсөнд баярлах хэрэггүй. Танаас юу шалтгаалж буй талаар жич дурдана.) Намайг яагаад "Үгүй" гэж гүрийсэн бэ гэдгийг та бараг ойлгоо байлгүй. Гэхдээ Бид тэр програмд тийм л төсөв гаргах чадалтай байсан гэж хэрэглэгч өөрийгөө зөвтгөж байгаа байх. Магадгүй л юм. Та хэрвээ миний блогыг Windows үйлдлийн систем дээр уншиж буй бол та энэ үйлдлийн системийг MicroSoft-оос хэдэн доллараар худалдаж авсан бэ? Та гайхаж байна уу (Саяны асуултанд ямар нэг үнэ хэлээгүй бол та гайхаж байгаа биз. Гэхдээ л таны ашиглаж буй үйлдлийн систем дэлхийн хамгийн үнэтэй үйлдлийн систем шүү. )Таныг тас шиг үнэгүй сэгээр хооллож байна гэсэнд та битгий уурлаарай. Та Microsoft-ийн сайтад ороод тэднийхээс хэдэн доллар дэлссэнээ тооцоод үзвэл ичих биз. (Үнэндээ би бүүрч ичиж байна.) Хэлэх гээд байсан санаа минь гэвэл зах зээлд програм хангамж бол хямдхан эд гэсэн сэтгэхүйг төрүүлсэн Орос Хятад хоёр "анчин бүргэд"-дээ гомдох уу. Япон Солонгос мэтийн IT өндөр хөгжилтэй улсууд энэ талаар бидэн шиг хэцүүдэж явсан гэдэг гэхдээ тэд сэгээр хооллогч байхаас татгалзах нь юунд хэрэгтэйг олж хараад сэгээр хооллож буй Улсаа, Компаниудыг, хувь хүмүүсийг "ичээж" жинхэнэ хүн болж бусдаас арилжааний зарчмаар үнэтэй чанартай хоол олж идэх нь жинхэнэ "эрүүл мэндийн төлөө" юм байна гэдгийг ойлгуулж чаджээ. Мөн Мундагаа? Монголчууд ядуу юм чинь үнэтэй програм хангамж хэрэглэж чадахгүй гэж та бодож байна уу. Тэд нарч гэсэн тэгж бодож байсан гэхдээ л эрүүл мэнд хамгаас чухал гэдгийг маниусаас илүү мэддэг байсан бололтой. За да монголын програм хангамжын хөгжил ч энэ замаараа яваад байх нь тун ч алсын "хараа"-гүй хэрэг болж байж мэдэх юм. Програмистуудад жич: бид нар л интернэт ухаж кракдсан програм ашиглах боломжыг хангасан улс шүү дээ. Тэгэхээр дээр өгүүлсэн "муу програмист" гэдэг нэрийг бид өөрсдөө олж авсан байна. Энэ талаар миний блогд санал хүсэлтээ чөлөөтэй илэрхийлэхийг хүсээд урт сунжруу санаагаа өндөрлье.
Гэхдээ би энд мэргэжлээ магтах гээгүй ээ. Өнөөдөр монголд компъютэрийн хэрэглээ улам бүр нэмэгдэж "айл бүрийг компъютержүүлэх" цаг хаяанд иржээ. Харин компъютэрийн худалдааг дагаж хийх ажил нь нэмэгдэх учиртай програм хангамжын мэргэжилтнүүд хаана юу хийж явнаа. Өнөөдөр дэлхий дахин интернэтэд "Даяарчлагдаж" - эдийн засгийн хамгийн том хөрөнгө оруулалтууд програм хангамжын зах зээлд жинхэнэ өрсөлдөөн жинхэнэ "гайхалтай" бүтээгдэхүүнүүдийг бий болгож байна. Монгол улсын хувьд Мэдээллийн Технологийн чиглэлийг хөгжлийн тэргүүлэх салбар болгон сонгосон маань маш чухал. Учир нь Эдийн засагт тулгуурласан [капиталт] нийгмийг босгох гэж байгаа л юм бол заавал газраа ухаад байх хэрэггүй. Монголд дэлхийтэй хөл нийлүүлж чадах 2-4 мэдээллийн технологийн корпорациуд байхад л хангалттай. Бид тэдгээр "гайхалтай" бүтээгдэхүүнүүдийг хийж сурах бүрэн чадавхи байгаа гэдэгт би үргэлж итгэж явдаг. Гэтэл монголд эдгээр "гайхалтай" бүтээлүүдийг жинхэнэ утгаар нь хулгайлж хэрэглээд заншжээ. Орос Хятад хоёр "Дээрэмчин улс" дэлхийг хууль бус програм хангамжаар хангаж байна. Энэ нь манай улсад "ашиг"-тай тусаж байгаа нь сайн хэрэг. Гэхдээ та програмист эсвэл энэ чиглэлээр амьдралаа холбосон бол энэ чиглэлийн хөгжлийн хамгийн том саад энд байна. Тийм ээ.
Монголын програм хангамжын мэргэжилтнүүд яагаад "бусад" шиг "гайхалтай" бүтээгдэхүүн битгий хэл хамгийн энгийн програм хийхдээ үргэлж хуулбарлан дуурайж байдаг вэ яагаад шаардлага хангахгүй програм хийдэг талаар та шүүмжлэх гэж байгаа бол би нэгэн логикын талаар санаагаа хэлье. Хамгийн эхний хамгийн том асуудал бол програм бичих үйл явцыг удирддаг прожект менежмэнтийн чадвар юм. Дэлхий нийт ямар ямар технологи ашиглан прожект менежмэнт хийдэг талаар манай байгууллагууд гадаад улсад мэргэжилтнүүдээ чамлахааргүй бэлтгэсэн байдаг л даа. Тэгэхээр бид энэ талаар харанхуй улс биш ээ. Хамгийн захын програмист л Програм хангамжын амьдралын цикл энэ тэр гээд л ярьж гарна. Харин гардаад хийж үзсэн хүн мэр сэр байхаас тийм баг байхгүй. Програм хангамж хөгжүүлэх үйл явц өөрөө "баг"-ийн тоглолтоос хамаардаг "спорт". Яагаад нэгч "баг" систем шинжилгээнээс авахуулаад хийх ёстой ёс горимоор нь ажиллаж үзээгүй байдаг вэ гэдэг дээр нэг л асуудал босож ирдэг. Энэ бол төсөв. Ихэнх "баг"-ийг цалинжуулж ч хүрэлцэмгүй төсвөөр "олдсон" ганц ажлаа хийхийн тулд юун систем анализ. Юун докумэнт менежемэнт. Юун Систем аналистыг хүлээж суух. Шууд л программистийнхаа чадалд найдаад нэг сарын дотор иймэрхүү юм хий гэдэг даалгавар өгдөг. Түүнээс хойш юу болдог нь ойлгомжтой.
Яагаад ийм байдалд хүрдэг вэ? Муу програмистуудтай болохоор энэ үү? Үгүй гэж би бодож байна. (уншиж буй програмистууд өмөөрсөнд баярлах хэрэггүй. Танаас юу шалтгаалж буй талаар жич дурдана.) Намайг яагаад "Үгүй" гэж гүрийсэн бэ гэдгийг та бараг ойлгоо байлгүй. Гэхдээ Бид тэр програмд тийм л төсөв гаргах чадалтай байсан гэж хэрэглэгч өөрийгөө зөвтгөж байгаа байх. Магадгүй л юм. Та хэрвээ миний блогыг Windows үйлдлийн систем дээр уншиж буй бол та энэ үйлдлийн системийг MicroSoft-оос хэдэн доллараар худалдаж авсан бэ? Та гайхаж байна уу (Саяны асуултанд ямар нэг үнэ хэлээгүй бол та гайхаж байгаа биз. Гэхдээ л таны ашиглаж буй үйлдлийн систем дэлхийн хамгийн үнэтэй үйлдлийн систем шүү. )Таныг тас шиг үнэгүй сэгээр хооллож байна гэсэнд та битгий уурлаарай. Та Microsoft-ийн сайтад ороод тэднийхээс хэдэн доллар дэлссэнээ тооцоод үзвэл ичих биз. (Үнэндээ би бүүрч ичиж байна.) Хэлэх гээд байсан санаа минь гэвэл зах зээлд програм хангамж бол хямдхан эд гэсэн сэтгэхүйг төрүүлсэн Орос Хятад хоёр "анчин бүргэд"-дээ гомдох уу. Япон Солонгос мэтийн IT өндөр хөгжилтэй улсууд энэ талаар бидэн шиг хэцүүдэж явсан гэдэг гэхдээ тэд сэгээр хооллогч байхаас татгалзах нь юунд хэрэгтэйг олж хараад сэгээр хооллож буй Улсаа, Компаниудыг, хувь хүмүүсийг "ичээж" жинхэнэ хүн болж бусдаас арилжааний зарчмаар үнэтэй чанартай хоол олж идэх нь жинхэнэ "эрүүл мэндийн төлөө" юм байна гэдгийг ойлгуулж чаджээ. Мөн Мундагаа? Монголчууд ядуу юм чинь үнэтэй програм хангамж хэрэглэж чадахгүй гэж та бодож байна уу. Тэд нарч гэсэн тэгж бодож байсан гэхдээ л эрүүл мэнд хамгаас чухал гэдгийг маниусаас илүү мэддэг байсан бололтой. За да монголын програм хангамжын хөгжил ч энэ замаараа яваад байх нь тун ч алсын "хараа"-гүй хэрэг болж байж мэдэх юм. Програмистуудад жич: бид нар л интернэт ухаж кракдсан програм ашиглах боломжыг хангасан улс шүү дээ. Тэгэхээр дээр өгүүлсэн "муу програмист" гэдэг нэрийг бид өөрсдөө олж авсан байна. Энэ талаар миний блогд санал хүсэлтээ чөлөөтэй илэрхийлэхийг хүсээд урт сунжруу санаагаа өндөрлье.
3 comments:
Журмын нөхөр Ганбаагийн бичсэн энэ нийтлэлийг уншаад нилээд их юм бодогдож байна. Тэгэхдээ энэ сэдэв нь их чухал сэдэв учраас сайн бодож байж нухацтай хариулт өгье гэж бодож байна.
Greets to the webmaster of this wonderful site! Keep up the good work. Thanks.
»
Hishgee ax nadad urtei yavaa l yum bna.
Post a Comment