Pages

2008-06-10

Web application

Интэрнэт, интранэтийн орчинд
web browser эсвэл Client ашиглан
ажиллах боломжтой програм
хангамжийг Web application гэдэг.

Анхны хуудас хийгдэж байсан тэр үеээс хойш вэб гэдэг зүйл хүний өдөр тутмын хэрэглээ болтлоо хөгжжээ. Энэ хугацаанд олон үе шат, олон шинэ дэвшилтэт хэлбэрүүд үүссэн байна.

Вэбийн хувьсал

1. Дээр өгүүлсэнчлэн анхны вэб маш энгийн тэкст мэдээлэл агуулсан зүгээр л нэг хуудас байсанаас Static вэб гэх ангилалыг тодорхойлох болсон байна. Сайтыг эзэмшигч програмист өөрийн мэдээллээ html хэлээр хэлбэржүүлээд хатуу зоочихно. Солих болохоороо дахин хэлбэрт оруулаад солино. Тухайн үед ийм вэбтэй компани бол хамгийн чанга гаруудад тооцогддог байсан байж таараа. Анхны сайтууд ийм л байсан. Одоо ч ийм болхи сайтууд олон бий.

2. Үүний дараа HTML форматад оруулж чаддаг хэдэн програмистын залхуу нь хүрсэн үү эсвэл ажлаа дийлмээргүй болсон уу мэдээний хэсгийг нь энгийн хүн ойлгоод тэкст зураг оруулаад засаад байх боломж бий болгосоноор хоёр дахь хувьсал эхлэх нь тэрээ. Үүнийг хүмүүс ихэвчлэн хагас динамик сайт гээд ярьдаг. Зарим хэсэгт нь статик мэдээлэлтэй. Зарим хэсгийг нь энгийн хүн өөрчилж дөнгөхөөр хийнэ. Энийг сайтар харвал энгийн хүмүүсийг энэ ертөнцөд татан оруулж ажиллах боломж олгосон үнэхээр хувьсал байжээ.

3. За тэгээд хүний хүсэл хязгааргүй юм хойно дахиад л хялбарчилахаар шийдэвээ. Энэ удаа сайтын бүхий л газарт энгийн хүмүүсийн (сайт эзэмшигч) гар хүрч, хүссэнээрээ янзалдаг болгож орхив. Ямар ямар мэню байхав, хаана нь зураг оруулахав гээд л дураараа дургиж болно. Нэг өглөө улаан байсан сайт маргааш нь ягаан болоод нөгөөдөр нь шинэ жилийн стилтэй болж болно. Энэ үед бодвол нөгөө айхавтар доткоом бүүм нь явагдсан байх. Төрөл бүрийн санаа сэдээд л ирээдүй гэдэг чинь гэрэлтэж харагдаад л байсан биз.

4. Динамик вэбтэй зэрэгцээд төрсөн боловч цөөхөн тооны потенциалтай хэрэглэгчидэд л хэрэг болдог утгаараа ялгарч эхлэсэн Web application гэх үеэл нь чимээгүйхэн хөгжиж л байж.

Дараагийн хувьсалыг AJAX авчирсан. Энэ бол саяханы түүх боловч web application-ы хөгжлийг асар хүчтэй түлхэж өгсөн юм. Технологийн хувьд ч хэрэглээний хувьд ч Маш олон шинэ давуу талууд болон боломж нээсэн болохоор нь веб 2.0 буюу вебийн хөгжлийн шинэ эрин эхэллээ хэмээн тоймчид дуу алдаж байв.

Өмнө өгүүлсэн зөвхөн админ нь мэдээлэл оруулаад хүмүүс уншдаг байсан загварыг хэн нэг ухаантан өөрчлөхөөр шийдэн: -Ерөөсөө хэрэглэгчид нь өөрсдөө мэдээллээ оруулчдаг байвал яасан юм бэ гэсэн асуулт өөртөө тавьсан үеээс эхлээд та энэ бичлэгийг уншиж байгаа энэ үе хүртэл асар их зүйлс өөрчлөгджээ.

Веб ийнхүү хөгжлийн замаараа явж байхад Desktop application-ууд эдийн засгийн утгаараа ч тэр технологийн утгаараа ч тэр, чинээндээ тултал хөгжөөд байжээ. Веб 2.0-ын эрин эхлэснээр хэрэглээний програмын зах зээлд хүчтэй доргилт үүсэж эхлэх нь тэр. Учир нь desktop компьютэр дээр л ажиллахаар хийгдсэн олон хэрэгсэлүүд Online-д шилжиж шинэ онцгой төрлийн өрсөлдөгчид бий болж эхлэсэн.

Надтай хамгийн ойрын жишээ татвал: Манай цаг бүртгэлийн desktop application – одоо Web application болчихоод хэрэглэгдэж байна. Ажилчид өөрийн нэвтрэх эрхээр цагаа хянадаг, интернэтэд холбоотой бол олон салбар нэгжүүд нэг програмаар цагаа бүртгүүлж, санхүү нягтлангууд нэг газраас нэгдсэн тайлан гаргаад авах боломжтой гэх мэт өмнө байгаагүй олон давуу талууд бий болоод байна. Цааш нь улам илүү олон боломжоор хүчирхэгжүүлэхээр төлөвлөн ажиллана.

Хэдийгээр Web application-ууд Desktop application-ы зах зээлд хүчтэй цохилт хийж байгаа ч бүрэн утгаараа өрсөлдөгч болж дууссан уу гэвэл үгүй. Энэ хоёр хамтран ашиглагдах боломж бүхий хэд хэдэн боломж байгаагийн нэг нь RIA's.

Rich Internet Applications

RIA's бол зурагт үзүүлсэнчлэн Web application, Desktop application, Communication technologies-дээр тулгуурлан гарч ирсэн шинэ тоглогч юм. Web болон Desktop application гэдэг бол тодорхой. Харин
Communication Technologies гэж юу вэ?
Web service-үүд бол аль хэдийнээ бий болоод ашиглагддаг байсан, програмчилж болдог мэдээлэл түгээх арга хэлбэр юм. Энгийнээр бол ямар нэгэн хүсэлт (SOAP)-ийн хариуд XML/JSON гэх мэт форматаар хариу өгдөг систем (server) юм.

RIA бол ийм service-тэй ажиллах боломж олгодог, өөр дээрээ бүх өгөгдөлөө хадгалаад байдаггүй Application software юм. Үүний жишээ бол бидний дээр өгүүлсэн цаг бүртгэлийн програм юм. Хурууны хээ уншигч төхөөрөмжид тааруулан хийсэн RIA маань бүртгэсэн өгөгдөлөө сэрвэртээ илгээдэг тэндээс шинэ ажилтаны мэдээллийг өөрөө татан авдаг гэх мэт ид шидтэй бяцхан програм бий.

Ийнхүү шинэ боломж бололцоо олгох Техник технологийн дэвшилийг ашиглан бушуухан хөгжицгөөе!

Web application-ы сонгодог жишээнүүд:

Холбоотой бичлэгүүд

7 comments:

Мөнхбаатар said...

Веб Application ч яг одоо ид хөгждөг дээрээ байна даа. Сайхан мэдээлэл байна.
Харин тэр RIA's-ын тухайд жишээ дурдаж болох уу? Тэмтэрч, онгичиж үзэхгүй бол санаанд хүрдэггүй ээ.

Unknown said...

таны PC дээр суусан мөртлөө сэрвэртэйгээ холбогдож ажиллаад байдаг тусгай зориулалтын client програм юм л даа.

Anonymous said...

uuhhhhh, saya tohioldloor GINA giin tuhai video uzeed iim mashintai bolyo gej shiidlee shd, hehe

http://de.youtube.com/watch?v=kTYiEkQYhWY

Мөнхбаатар said...

Ганбаа ахад баярлалаа. Ингэж хэлүүлж байж ойлгох гэж.

itblog дээрээ таны блогоос баахан линк "хусчихсан" хэрнээ таныхыг мартчихсан байдаг байна шүү. Одоо нэмчихээс.

Bayasum said...

дарвины онол хаана ч үйлчлэхиймаа.. хэхэ

3apaa said...

Bi neg bankind buten ajax mongonii dung tootsdooldog web application hiij bsan. Ajax bol gaihamshigtai. Gehdee ashiglahiin tuld nnileen olon torliin medleg heregtei.
1. Javascript
2. Cascading Style Sheet
3. Document Object Modeling
4. JSON
5. XML
geh met tsaashlaad oor bgaa. Ene apllicationiig PHP hel deer hiisen.
Er ni bol java technology oor web application hogjuuldeg ch amriig ni bodood PHP geer gyalzuultsiin :P
Mongold ene talaar her ih hun ajilladag yum bol? medmeer l bn.

Anonymous said...

Hey, say Tsahim Urtuunii internetiin nom gargasan. Daragiin tsuvraliig gargana gej bh shig bsan. Ted nartai hamtarch ajilaval ulam olon hund medeelel chin hureh biz ee.